Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
gari
Eu
1
iz.
Bot.
trigo
.
Ref. al grano.
esr
Gari ona etxetik saltzen da
:
El buen paño en el arca se vende.
sin
ogi
2
iz.
Bot.
(Triticum sp.)
trigo
.
Ref. a la planta.
Gaur egun ez da garirik ereiten gure baserrietan.
esr
Edur asko dan urtean garia be ugari.
esr
Gariak etxera begira dagoz
:
El trigo ya está maduro.
esr
Urte elurrezkoa, garizkoa
:
Año de nieves, año de bienes.
esr
Gariak esan ei eban: Handia banintzen, txikia banintzen, maiatzean burutu nintzen.
3
iz.
verruga
.
Gariak osatzeko bedar batzuk emongo deutsudaz.
sin
garitxa
(bizk)
/
kalitxa
(bat)
,
garatxo
,
enor
4
adj.
delgado -da
,
enjuto -ta
.
sin
argal
,
mehe
5
iz.
carácter
.
Testuinguru jakin batzuetan baino ez.
Zure laguna ez da gari zuzena
:
Tu amigo no es trigo limpio.
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
gari-alor
gari
-alor
(bat)
gari-arlo
(bizk)
1
iz.
campo de trigo
,
trigal
.
Zenbat eta hegoalderago, orduan eta gari-alor gehiago ikusiko dituzu
:
Cuanto más al sur, observarás más trigales.
(bat)
sin
gari-solo
(bizk)
/
galsoro
(bat)
,
garitza
,
gari-sail
,
ogi-landa
gari-arlo
gari
-arlo
(bizk)
gari-alor
(bat)
1
iz.
campo de trigo
,
trigal
.
Gerraostean, amama alogerean ibilten zan auzokoaren gari-arloak ebagiten
:
En la posguerra, mi abuela solía segar a jornal en los campos de trigo de vecinos de la localidad.
(bizk)
sin
gari-solo
(bizk)
/
galsoro
(bat)
,
garitza
,
gari-sail
,
ogi-landa
gari-bedar/-belar
gari
-bedar/-belar
erabili
galbedar
(bizk)/
galbelar
(bat)
gari-berdantza
gari
-berdantza
1
iz.
Zool.
(Emberiza calandra)
triguero
.
gari-bizar
gari
-bizar
erabili
galbizar
gari-buru
gari
-buru
erabili
galburu
gari-ebagite/-ebakitze
gari
-ebagite/-ebakitze
1
iz.
labores de siega
,
tiempo de siega
.
Gari-ebagiteak ditugu aste honetan.
gari-ebate/ebakitze
gari
-ebate/ebakitze
1
iz.
labores de siega
,
tiempo de siega
.
Gari-ebateetan auzokoak etorriko jakuz.
gari-esparrago
gari
-esparrago
1
iz.
espárrago triguero
.
sin
gari-zainzuri
gari-garau
gari
-garau
erabili
galgarau
gari-irin
gari
-irin
(bat)
gariurun
(bizk)
1
iz.
harina de trigo
.
sin
ogi-urun/-irin
gari-jote/-jotze
gari
-jote/-jotze
1
iz.
trilla del trigo
.
Udan, berorik handienagaz egiten zan gari-jotea.
sin
ogi-jote/-jotze
gari-landara/-landare
gari
-landara/-landare
1
iz.
planta de trigo
.
sin
galbedar
(bizk)
/
galbelar
(bat)
gari-meta
gari
-meta
1
iz.
montón de trigo
.
Sasoi honetarako garia ebagita eta gari-metak soloan ikusten ziran.
sin
ogi-meta
gari-mutxurio
gari
-mutxurio
1
iz.
montoncito de trigo
.
Se considera menor que
gari-meta.
Euria datorrela-ta gari-mutxurioak egiten dihardue danak.
sin
mutxurio
,
mukirio
,
ogi-bala
gari-sail
gari
-sail
1
iz.
campo de trigo
,
trigal
.
sin
gari-arlo
(bizk)
/
gari-alor
(bat)
,
garitza
,
gari-solo
(bizk)
/
galsoro
(bat)
,
ogi-landa
gari-solo
gari
-solo
(bizk)
galsoro
(bat)
1
iz.
campo de trigo
,
trigal
.
Larratxoriak ugari dabilz gari-soloan.
sin
garitza
gari-zainzuri
gari
-zainzuri
1
iz.
espárrago triguero
.
sin
gari-esparrago