Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

ipurdi (bat) eperdi (bizk) Eu: 1iz. Anat.

nalga, trasero.

sin ipurmasail, ipurmami, epermokor (bizk)/ipurdi-mokor (bat), atzealde, aldamu, hankazur (bizk)/hanka-hezur (bat)

: 2iz.

pie de árbol, troncho, raíz.

Arbola ipurditik bota dute. (bat)

sin ondo, motzondo, epaitondo, andui, sostroko, errondo

: 3iz.

base, fondo de un recipiente.

Lapikoaren ipurdia. (bat)

Saskiaren ipurdia. (bat)

Basoaren ipurdian dago azukre guztia. (bat)

: 4iz.

culata.

Heldu eskopetari ipurditik. (bat)

sin ipurtondo

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

ipurdi-mokor

ipurdi-mokor (bat) epermokor (bizk)

1iz. Anat.

nalga, trasero.

sin eperdi-mamin (bizk)/ipurmami (bat), ipurmasail, eperdi (bizk)/ipurdi (bat), atarri, aldamu, hankazur (bizk)/hanka-hezur (bat)

2iz. Anat.

coxis o cóccix, hueso sacro, hueso terminal de la espina dorsal; rabadilla.

sin epertxuntxur (bizk)/ipurtxuntxur (bat), errainazur (bizk)/errainezur (bat), ipurkonkor, ipurtezur, uzkorno, koroi

ipurdia berotu

ipurdia berotu (bat) eperdia berotu (bizk)

1ad. lok., ad. deutso

calentar el culo, zurrar.

sin garria berotu (bizk)/gerria berotu (bat)

ipurdia eman

ipurdia eman (bat) eperdia emon (bizk)

1ad. lok., ad. dau

dar la espalda, no hacer caso.

sin atzea emon/eman, lepoa emon/eman

ipurdia garbitu

ipurdia garbitu (bat) eperdia garbitu (bizk)

1ad. lok., ad. dau

adular, halagar, hacer la pelota.

Hori beti dabil nagusiaren atzetik, ipurdia garbitzen: Siempre anda detrás del jefe haciéndole la pelota. (bat)

sin jaboia emon (bizk)/xaboia eman (bat)

ipurdika

ipurdika (bat) eperdika (bizk)

1adb.

a culadas.

sin mokorka

ipurdiko hotzik eduki ez

ipurdiko hotzik eduki ez (bat) eperdiko hotzik euki ez (bizk)

1ad. lok., ad. dau (kolok.)

ser echado para adelante.

Ez dauka ipurdiko hotzik eta berehala egin da taldera: Es muy echada para adelante y ha conectado enseguida con el grupo. (bat)

sin atzeko hotzik euki ez/atzeko hotzik eduki ez

ipurdiko katarro

ipurdiko katarro (bat) eperdiko katarro (bizk)

1iz.

cistitis.

Jarri ezan jertsea gerrian, ipurdiko katarroa harrapatuko dun eta: Ponte el jersey en la cintura si no quieres pillar una cistitis. (bat)

ipurdiko zulo

ipurdiko zulo (bat) eperdiko zulo (bizk)

1iz.

ano.

sin eperzulo (bizk)/ipurtzulo (bat), uzki, tutu

ipurditik

ipurditik (bat) eperditik (bizk)

1adlag.

de raíz.

Haize hark ipurditik atera zituan arbolak.

ipurdiz gora

ipurdiz gora (bat) eperdiz gora (bizk)

1adb. lok.

al revés, culo arriba.

Ipurdiz gora jausi zen. (bat)

Gehienek ipurdiz gora hitz egiten dute. (bat)

2adb. lok. (irud.)

patas arriba.

ipur-saltoka

ipur-saltoka

1adb.

coceando, dando saltos. Ref. a saltar con las dos patas de atrás a la vez en el aire, como los animales de carga.

sin poperreka

2adb. (irud.)

andar moviéndose convulsamente.

Ipur-saltoka zebilen dantzan.