Argazkia: Labayru Fundazioa
tirar Es
1 vb. Lanzar
jaurti, bota, e(ra)gotzi, jaurtigi/jaurtiki, iraitzi, urtigi/aurtiki (clás.).
Tiró el balón con mucha fuerza: Baloia indar handiz jaurtiki zuen. (bat)
2 vb. Derribar
(lurrera) bota, erauzi, [lurrera | behera | ...] jaurtigi/jaurtiki | jaurti, eratsi/eraitsi, jatsi/jaitsi, lurreratu, iramon (clás.).
Van a tirar esas casas para construir unas nuevas: Etxe horiek botako dituzte berriak eraikitzeko. (bat)
sin derribar
3 vb. Desechar
(zakarretara | zaborretara | zaramara) bota.
Si no lo vas a utilizar, tíralo: Ez badozu erabiliko, bota eizu. (bizk)
4 vb. Disparar
tiro | su egin, tiratu, tiroa bota.
No tires a cualquier pájaro: Ez egiozu tiro egin edozein txoriri.
5 vb. Ref. a cohetes, hacer explotar
Tiraron cohetes para celebrar el triunfo: Txapliguak bota zituzten garaipena ospatzeko.
6 vb. (col.) Suspender a alguien
-(r)i suspendidu/suspenditu, -(r)i suspensoa ipini | jarri, -(r)i gainditu | aprobau/aprobatu ez.
Siempre me tiran en matemáticas: Beti suspendiduten deuste matematiketan. (bizk)
7 vb. Malgastar
bota, barra-barra gastau/gastatu, xahutu, barreiatu, eralgi, hondatu, zabaldu, zarrasteldu; fig irazi, urtu, jan, garbitu.
Comprar cosas que no necesitas es tirar el dinero: Behar ez dozuzan gauzak erostea dirua botatea da. (bizk)
sin derrochar
8 vb. Publicar o editar
argitaratu, argitara emon/eman, plazaratu, kaleratu (hacer público).
Se vendieron todos los ejemplares que se tiraron: Argitaratutako ale guztiak saldu zituzten. (bat)
sin publicar
9 vb. Ref. a prendas de vestir, quedar justo
estu | justu euki/eduki, tiratu.
Esta camisa me tira por todas partes: Hau alkondarau lar estu daukat; honek alkondara honek tiratu egiten deust leku guztietatik. (bizk)
10 vb. Atraer
-(r)i tiratu, erakarri; gustar gustau/gustatu, gustuko | gogoko izan.
El deporte no me tira: Kirola ez zait gustatzen. (bat)
11 vb. Hacer fuerza hacia sí
-(r)i tiratu, -(r)i tira | teink/tenk egin.
Tira de la cuerda: Sokeari tiratu. (bizk)
Tira de ahí: Tira egin hortik.
12 vb. Durar o seguir
jarraitu, segidu/segitu, iraun; funcionar ibili, funtzionau/funtzionatu.
Mientras este coche tire, no me voy a comprar otro: Hau dabilen bitartean, ez dot nik beste kotxerik erosiko. (bizk)
13 vb. Dirigirse o torcer
jo, joan, egin, hartu.
Tira a la derecha: Eskoatara jo; eskoatara egin. (bizk)
14 vb. Ref. a colores, tender
[gorri | zuri | ...] antzekoa izan, -zka/-xka | -kara izan.
Tirar a blanco: Zurizka/zurixka.
Tirar a rojo: Gorrizka/gorrixka, gorrikara.
Tirar a oscuro: Ilunkara.
Esta falda tira a azul: Gona hau urdin antzekoa da.
15 vb. (col.) Parecer
antza izan | euki/eduki | hartu, emon/eman.
Ese niño tira a su madre: Horrek umeak amatara emon dau; ume horrek amaren antza dauka; ume horri amaren antza hartzen deutsat.
16 vb. Prender bien
El puro no tira: Txokorrak ez dau tiratzen. (bizk)
17 vb. En algunos juegos
¿Quién ha tirado el seis de oros?: Nork bota du seiko urrea? (bat)
18 vb. En fotografía
egin, atera.
La foto que tiró quedó muy bien: Egin eban argazkiak sano ondo urten eban. (bizk)
19 vb. Arrojarse o lanzarse
bere burua bota (precedido de gen. reflexivo.), oldartu (abalanzarse).
Se tiró desde un tercer piso: Bere burua hirugarren pisutik bota zuen. (bat)
20 vb. (vulg.) Tener una relación sexual
narrua/larrua jo, txortan egin.
Dice que se ha tirado a todas las chicas del pueblo: Herriko neska guztiakaz narrua jo dauela dino. (bizk)
21 vb. prnl. (col.) Permanecer o estar
emon/eman, egin, egon.
Se tira horas al teléfono: Orduak emoten ditu telefonoan parauta. (bizk)