Argazkia: Labayru Fundazioa
volar Es
1 vb. Moverse por el aire
hegaz | hegan | hegaka | hega egin, hegaldatu, hegatu (darse al vuelo), aidatu/airatu.
Onomatopeya: zapla-zapla, zara-zara <(lentamente).>.
Me gustaría volar como los pájaros: Txoriak lez hegaz egitea gustauko litxakit.
2 vb. Viajar en un vehículo de aviación
hegazkinez joan | bidaiatu, hegazkinez bidaia egin.
He volado a Portugal dos veces: Birritan joan naz Portugalera hegazkinez.
3 vb. (col.) Desaparecer rápidamente
hanka | alde | ospa egin (ref. sólo a pers.), atoan | bat-batean | di-da desagertu, desaparezidu/desaparezitu, bape(re)ztu (reducir a la nada).
¡Qué rápido han volado los pasteles!: Arin be arin bapeztu dira, gero, pastelok!
Los entremeses que nos sacaron antes de la comida volaron en un pispás: Bazkalaurrean atera zizkiguten izkiri-miriak atoan desagertu ziren.
4 vb. (col.) Ir muy deprisa
arin-(arin) | arrapaladan | arineketan | galopan | hegaz joan (tb. con egin), arrapalada | arineketa | galopa(da) baten/bate(a)n joan (tb. con egin), abiada | ziztu bizian joan.
Tendrás que volar para llegar al concierto: Galopan joan beharko dozu kontzertura sasoiz heltzeko.
-Pensabas que no iba a llegar, ¿verdad? -Sí, la verdad es que has venido volando: -Belu ailegauko nintzala pentsau dozu, ezta? -Bai, benetan be arin egin dozu handik hona.
5 vb. Elevarse por causa del viento
haizeak eroan/eraman.
No abras la ventana porque si no van a volar todos las hojas: Ez eizu leihoa edegi, ezpabere, haizeak orri guztiak eroango dauz eta.
6 vb. (col.) Hacer algo muy deprisa
di-da | ri-ra | ti-ta + [verbo], atoan | arineketan | berehala | segiduan/segituan | behingoan + [verbo].
Espérame que me visto volando: Itxaron eidazu, atoan jantziko naz eta.
No te preocupes que lo haremos volando: Ez zaitez alperrik estutu, di-da egingo dogu eta.
7 vb. Ref. a noticias, propagar rápidamente
zabaldu, hedatu, arin | atoan | azkar | berehala zabaldu, zabal ibili, barra-barra | bala-bala | bolo-bolo ibili (tb. con zabaldu).
Las noticias vuelan en los pueblos pequeños: Barriak atoan zabaltzen dira herri txikietan.
La noticia de su divorcio voló por todo el vecindario: Banatuko zan barria bolo-bolo ebilen auzoan.
8 vb. Ref. al tiempo, pasar rápido
igarri | konturatu barik/gabe joan, hegaz | hegan | hegaka joan.
El tiempo pasa volando: Denporea igarri barik doa aurrera.
sin correr
9 vb. Hacer explotar
lehertu, errementau/errementatu, leherrarazo/leherrarazi, errementarazo/errementarazi, -(r)i errementau/errementatu | lehertu eragin, -(r)i eztanda eragin.
Tb. en vizc. [part.]-azo.
Han volado los dos viejos edificios de la Gran Vía: Kale Nagusiko eraikin zahar biei eztanda eragin deutsee.