Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

beldur (bat) bildur (bizk) Eu: 1 iz.

miedo, temor.

Beldur handia ematen digu horrek: Nos da mucho miedo. (bat)

sin izudura, izu-ikara, lotseria, ikara, izutasun, larderia

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

beldur egon

beldur egon (bat) bildur egon (bizk)

1 ad. lok., ad. da

estar atemorizado.

Gehienetan, ezezko esaldietan.

Ez gaitezen horren beldur egon: No estemos atemorizados por eso. (bat)

beldur izan

beldur izan (bat) bildur izan (bizk)

1 ad. lok., ad. da, ad. deutso

temer, tener miedo.

Ez naiz zure beldur: No te tengo miedo. (bat)

Oraintxe esango dizuet zeri diodan beldurrik gehien: Ahora os digo qué es lo que más temo. (bat)

Ez gara horren beldur: No tenemos miedo de eso. (bat)

Zeren beldur zara, bada, ume?: ¿Qúe temes, niño? (bat)

Horri ez diogu beldurrik: A eso no le tenemos miedo. (bat)

sin latz izan

2 ad. lok., ad. da

sospechar, recelar.

Ezezko esaldietan.

Beldur ginen ez ote zen gezurretan ibiliko: Recelábamos de que pudiera estar mintiendo. (bat)

Beldur naiz saldu ez gaitzan horrek: Sospecho que nos puede traicionar. (bat)

beldur txarrak jo

beldur txarrak jo (bat) bildur txarrak jo (bizk)

1 ad. lok., ad. dau

dar mala espina, oler a chamusquina, oler a cuerno quemado.

sin zan txarrak jo (bizk)/zain txarrak jo (bat), susmo txarra hartu, usain txarra hartu, itxura txarra hartu, errezelo txarra hartu, peko txarra hartu

beldur-damu

beldur-damu (bat) bildur-damu (bizk)

1 iz.

dolor de atrición.

beldur-ikara

beldur-ikara (bat) bildur-ikara (bizk)

1 iz.

espanto, terror.

Halako oineztu, trumoi eta euri jasa ikusita, beldur-ikaraz dar-dar zegoen: Temblaba de miedo con los rayos, los truenos y el temporal de lluvia que hacía. (bat)

sin izu, izu-ikara, izu-larri, zurkatx (bizk)/zurkaitz (bat), lauikara, latzikara

beldur-ikaratu

beldur-ikaratu (bat) bildur-ikaratu (bizk)

1 ad. da, ad. dau

espantar(se), aterrorizar(se).

Denok egon ginen beldur-ikaraturik sutea ikustean: Todos estuvimos aterrorizados al ver el incendio. (bat)

sin ikaratu, izutu, ikareak/ikarak hartu, bildurrak hartu (bizk)/beldurrak hartu (bat)

beldurra eduki

beldurra eduki (bat) bildurra euki (bizk)

1 ad. lok., ad. dau (kolok.)

tener miedo.

Beldurra daukagu: Tenemos miedo. (bat)

beldurra eman

beldurra eman (bat) bildurra emon (bizk)

1 ad. lok., ad. dau

dar miedo.

Gehienetan -(r)i osagarriagaz.

Pentsatze hutsak ere beldurra ematen dit: El simple hecho de pensarlo me da miedo. (bat)

sin ikarea emon

beldurra hartu

beldurra hartu (bat) bildurra hartu (bizk)

1 ad. lok., ad. deutso

cogerle miedo.

Bakarrik lo egiteari beldurra hartu dio umeak: La niña le ha cogido miedo a dormir sola. (bat)

beldurra sartu

beldurra sartu (bat) bildurra sartu (bizk)

1 ad. lok., ad. jako, ad. deutso

atemorizar(se); meter miedo; entrar miedo.

Anaia zaharrenak gazteenari beldurra sartu dio eta orain ezin duela lorik egin dio gizagaixoak: El hermano mayor ha atemorizado al pequeño, y ahora dice que no puede dormir el pobrecito. (bat)

beldurrak airean

beldurrak airean (bat) bildurrak aidean (bizk)

1 adb. lok.

con miedo, asustado -da, atemorizado -da; en vilo.

Gau guztian beldurrak airean eduki gintuen, etxetik ageri ez eta: Nos tuvo toda la noche en vilo, sin aparecer por casa. (bat)

beldurrak egon

beldurrak egon

1 ad. lok., ad. da

estar temeroso, tener miedo.

Beldurrak nago jendaurrean berba egiteko: Tengo miedo de hablar ante la gente. (bat)

beldurrak hartu

beldurrak hartu (bat) bildurrak hartu (bizk)

1 ad. lok., ad. dau

asustarse, atemorizarse, amedrentarse.

Beldurrak hartzen nauenean, ez atzera ez aurrera egiten dakit: Cuando me asusto me quedo paralizada. (bat)

sin bildurrak jo (bizk)/beldurrak jo (bat), bildurtu (bizk)/beldurtu (bat), ikaratu, izutu

beldurrak hilik

beldurrak hilik (bat) bildurrak hilik (bizk)

1 adb. lok.

muerto de miedo, atemorizado -da.

sin bildurkilik (bizk)/beldurkilik (bat)

beldurrak jo

beldurrak jo (bat) bildurrak jo (bizk)

1 ad. lok., ad. dau

asustarse, atemorizarse, amedrentarse.

Txakurra galduta ibili da gau osoan eta beldurrak jota dago gaixoa: La perra ha estado perdida durante toda la noche y la pobre está asustada. (bat)

sin bildurrak hartu (bizk)/beldurrak hartu (bat), bildurtu (bizk)/beldurtu (bat), ikaratu, izutu

beldurrean edo beldurretan

beldurrean edo beldurretan (bat) bildurrean bildurretan (bizk)

1 adlag.

amedrentado -da, atemorizado -da, asustado -da.

Ez dut gauza handirik behar nik beldurretan izateko: No hace falta mucho para asustarme. (bat)

sin laborrian

beldurrez

beldurrez (bat) bildurrez (bizk)

1 adlag.

con miedo, por miedo.

Birritan be bai: beldurrez-beldurrez.

Txarto egiteko beldurrez ez zuen ezertxo ere egin: No hizo nada por miedo a hacerlo mal. (bat)

Beldurrez nago: Tengo miedo.

Beldurrez-beldurrez hurreratu gintzaizkion: Nos acercamos con miedo. (bizk)

beldurrezko

beldurrezko (bat) bildurrezko (bizk)

1 izlg.

de miedo, que produce miedo.

Beldurrezko ipuinak gustatzen zaizkio: Le gustan los cuentos de miedo. (bat)