Labayru Hiztegia

LABAYRU
HIZTEGIA HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
bete Eu
1 ad. da, ad. dau
llenar(se); abarrotar(se); rellenar.
Sarritan -(e)z osagarriagaz.
Jentez bete zan etxea.
Urez bete dogu pitxarra.
Aretoa bete-beterik dago.
sin josi, osotu (bizk)/osatu (bat), hornidu (bizk)/hornitu (bat), konplitu
2 ad. dau
satisfacer.
Jakin-mina bete arte ez zan geldirik egon.
Hori egiteak gogoa bete eutsan.
sin gogoa bete, emendau/emendatu
3 ad. da, ad. dau
hartar(se), hastiar(se).
Ezteguetan jan-edana bete arte egon ohi da.
Behar hau nekagarria da, dagoeneko bete naz eta itxi egingo deutsat beharrari.
sin ase egin, kokorrotu, bapo egin
4 ad. dau
cumplir. Ref. a años, obligaciones, mandatos, etc.
Beteteko/Betetzeko arauak: Normas de cumplimentación.
Amaiak hamar urte bete ditu gaur.
Lege barria maiatzaren 15etik aurrera bete beharrekoa izango da.
sin egin, gorde, estaldu, kunplidu (bizk)/konplitu (bat)
5 ad. dau
cumplir, dar cumplimiento, ejecutar.
Agindutakoa bete egin behar da.
Emondako berbea betearazo egin eutsen.
Erabakiak hartu eta bete egin behar dira.
sin jagon, zaindu, kunplidu (bizk)/konplitu (bat), erantzun
6 ad. dau
cumplimentar.
Eskari-orria bete: Cumplimentar una solicitud.
Goiko hutsuneak bete ezkero nahiko da.
Izen-abizenakaz bete behar dira eskabideak.
7 ad. da
agotarse, cansarse.
Arnasea beteta ailegau da. (bizk)
Arineketan etorri danez, bete-bete eginda heldu da. (bizk)
Kostipadua daukanean ez da bizikletan joaten, ze bete egiten da. (bizk)
Ikusten da beteta dagoela aizkolaria, gero eta astiroago dabil eta. (bat)
8 ad. da, ad. dau (kolok.)
embarazar(se), dejar embarazada a una mujer.
Bete eban neskea eta gero ez eban ezer jakin gura.
9 adj.
lleno -na.
Bihar edo etzi ilargi betea izango dogu.
Etxe bete jente egon gara. (bizk)
Platerkada bete indaba jan dot. (bizk)
sin okitu, okatu, ihaurri
10 zenb.
un, uno -na. En expresiones de medida, capacidad, tiempo, etc.
Baso bete ur edan eban, danga-danga.
Hilebete emon eban Frantzian.
Astebeteko oporrak hartuko dodaz.
Ordubete garrenean etorri jakun.
Urtebete da ezkondu dirala.
sin bat
11 adj.
pleno -na, completo -ta.
Argi betera atera.
Lo betean egon.
sin kunplidu (bizk)/konplitu (bat), egin