Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
esan
Eu
1
ad. dau
decir
.
Laster etorriko dala dino
:
Dice que vendrá enseguida.
(bizk)
Nork esan dau bihar eskolarik ez dagoala?
:
¿Quién ha dicho que mañana no hay clase?
(bizk)
Zer esan nahi izan duzu horrekin?
:
¿Qué has querido decir con eso?
(bat)
Handiak esan deuskuz gaur, baina isilean entzun deutsaguz.
Esan gabe doa ez nagoela zurekin konforme.
Esan du esatekoa.
Esan eta egin
:
Dicho y hecho.
sin
jakinarazo
(bizk)
/
jakinarazi
(bat)
,
komunikau/komunikatu
,
kontau/kontatu
,
bota
,
ekin
2
ad. deutso
dar el nombre de
,
decir
,
llamar
.
Zeri esaten deutsazu txahala eta zeri urruzea?
sin
deitu
3
ad. dau
rezar
.
Ref. a oraciones: rosario, padrenuestro, avemaría, etc.
Esan begi aitagure bat
:
Reza un padrenuestro.
Errosario santua esan.
sin
errezau/errezatu
4
iz.
dicho
,
sentencia
,
lo que se dice
.
esr
Esana da erraz, egina da garratz; esana eta egina bi dira
:
Del dicho al hecho hay un trecho.
sin
esakune
,
esamolde
,
esankizun
,
esaka
5
iz.
mandato
,
orden
.
Gurasoen esanak bete egin behar dituzu.
sin
agindu
,
ordenu
,
ordenantza
,
manu
,
manakuntza
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
esan gaiztoko
esan
gaiztoko
1
izlg.
desobediente
.
sin
esan txarreko
esan gatxeko
esan
gatxeko
1
izlg.
desobediente
.
sin
esan txarreko
esan gura | nahi izan
esan
gura | nahi izan
1
ad. lok.
,
ad. dau
significar
,
querer decir
.
Zer esan gura dau berba horrek?
:
¿Qué significa esa palabra?
(bizk)
Zer esan nahi duzu horrekin?
:
¿Qué quieres decir con eso?
(bat)
esan oneko
esan
oneko
1
izlg.
obediente
.
Honeek mutilak esan onekoak dira.
Ahume esan onekoa ta otso gaiztoa.
(J. M. Zabala)
sin
esaneko
,
esangin
,
entzun oneko
esan txarreko
esan
txarreko
1
izlg.
desobediente
.
Esan txarrekoa zer da ba, ez deust sekula esanik egiten.
Esan txarreko ume asko egongo dira, baina zuri irabaztekorik ez.
esana egin
esan
a egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
obedecer
.
Pluralean be bai:
esanak egin.
Nire esana egitea ez jatzu damutuko
:
Si me obedeces, no te arrepentirás.
(bizk)
Ondo dago gurasoen esana egitea, baina ez da beti erraza izaten
:
Está bien obedecer a los padres, pero no siempre es fácil.
Nire esanak egin balira, holakorik ez zan suertauko
:
Si se me hubiese obedecido, no habría ocurrido nada de esto.
(bizk)
sin
obedidu
(bizk)
/
obeditu
(bat)
,
men egin
esanak esan
esan
ak
esan
1
lokail.
se diga lo que se diga
,
a pesar de lo dicho
.
Esanak esan, Franco diktadorearen garaiko astakeriak ere ikusten dira gaur egun.
esanera | esanetara egon
esan
era |
esan
etara egon
1
ad. lok.
,
ad. da
estar a las órdenes de
.
Aurrean
-(r)en
osagarria dauela;
ekarri, ipini, euki/eduki, jarri...
lako aditzakaz be erabilten da.
Ez dakigu noren esanera gagozan be
:
Ni tan siquiera sabemos a las órdenes de quién estamos.
(bizk)
sin
agindura | aginduetara egon
,
esanetik ibili
esanetik ibili
esan
etik ibili
1
ad. lok.
,
ad. da
estar a las órdenes de
.
Aurrean
-(r)en
osagarria dauela.
Argi itxi eban ez ebala gustuko inoren esanetik ibiltea
:
Dejó claro que no le gustaba andar bajo las órdenes de nadie.
(bizk)
sin
agindura | aginduetara egon
,
esanera | esanetara egon
ezin esan adina
ezin
esan
adina
1
zenb. zehazbak.
gran cantidad
,
cantidad incontable
.
Ezin esan adina jende bildu zen.
sin
asko
,
hamaika
ezin esan ahala
ezin
esan
ahala
1
zenb. zehazbak.
,
adj. lok.
gran cantidad
,
cantidad incontable
.
Ezin esan ahala kalamidade izan ditu koitadeak.
sin
asko
,
hamaika
ezin esan ahaleko
ezin
esan
ahaleko
1
izlg.
indescriptible
,
indecible
.
Ezin esan ahaleko pena hartu zuten denek.
esateko guztiak esan
esateko guztiak
esan
1
ad. lok.
(col.)
cantar las cuarenta
.
Esateko guztiak esan deustazuz, baina nik neurean segitzen dot
:
Me has cantado las cuarenta, pero yo sigo en lo mío.
(bizk)
esatekoak esan
esatekoak
esan
1
ad. lok.
,
ad. dau/deutso
(col.)
cantar las cuarenta
.
Esatekoak esan badozuz, hasi zaitekez gaurko gaia azaltzen
:
Si ya has cantado las cuarenta, puedes empezar a explicar el tema de hoy.
(bizk)
sin
lotsak emon/eman
esaka
esaka
1
adb.
diciendo
.
Bere anaiagatik gaizki esaka etorri zitzaidan.
2
iz.
dicho
,
dicción
.
Esaka txarretarik libradu gaitzala.
sin
esate
,
esan
,
erran