Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
gibel
Eu
1
iz.
Anat.
hígado
.
Txarriaren gibela gozoa da.
Gibeletik ez dabil ondo.
Horrek egin dauena egiteko, gibela belarriakaz euki behar da, gero!
:
¡Desde luego hay que tener valor para hacer lo que ése ha hecho!
esr
Gibeleko on dana, areko gaixo
:
Lo que es bueno para el hígado, es malo para el bazo.
(RS 141)
sin
hera
2
iz.
cachaza
,
pachorra
.
Hori egiten hainbeste ordu emoteko, zuk daukazuz gibelak!
Ez dau gibelean harririk.
sin
patxada
,
plaiut
,
trentin
,
epetasun
3
iz.
detrás
,
parte trasera
,
parte posterior
;
espalda
.
Etxearen gibeleko aldean dagoz sagarrondoak.
esr
Kibel ekatxari, bular aldi onari.
(RS 239)
(Itzulp.
Espalda a la tempestad, pecho a la buena sazón)
sin
atzekalde
(bizk)
/
atzealde
(bat)
,
gibelalde
,
bizkarralde
4
iz.
Mikol.
(Russula sp.)
rúsula
.
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
gibel egin
gibel
egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
dar la espalda
,
ponerse de espaldas
.
esr
Gibel egiok ekaitzari
:
Al mal tiempo buena cara.
(A. Oihenart, Prov. 192)
(bat)
2
ad. dau
retroceder
.
gibel gizen
gibel
gizen
1
iz.
fuagrás
,
foie-gras
.
sin
foie gras
,
foie
gibel-bedar/-belar
gibel
-bedar/-belar
1
iz.
Bot.
(Hepatica nobilis)
hepática
.
gibel-errai
gibel
-errai
1
iz.
(pl.)
asaduras del animal
.
Bildotsaren gibel-erraiak jan ditugu gaur.
sin
barruki
gibel-harri
gibel
-harri
1
iz.
cálculo biliar
.
2
iz.
canto rodado
,
guijarro
.
Gibel-harriz apaindu ditu etxeko hormak.
sin
uharri
,
errekarri
,
harribil
gibel-min
gibel
-min
1
iz.
Med.
enfermedad del hígado
;
dolor de hígado
.
sin
gibeleko
gibel-perretxiko
gibel
-perretxiko
1
iz.
Mikol.
(Russula cyanoxantha)
carbonera
.
sin
urretx
(bizk)
/
urritx
(bat)
gibela eman
gibel
a eman
1
ad. lok.
,
ad. dau
dar la espalda
,
no tener en cuenta
.
Egitekoei gibela emanik parrandara joan zen.
(bat)
Hori ez da arrazoia gure beharrizan estuari gibela emateko.
(bat)
sin
bizkarra emon/bizkar(ra) eman
,
atzea emon/eman
,
lepoa emon/eman
,
eperdia emon
(bizk)
/
ipurdia eman
(bat)
gibela(k) euki/eduki
gibel
a(k) euki/eduki
1
ad. lok.
,
ad. dau
(adkor.)
,
(kolok.)
tener coraje
,
tener valor
.
Sarritan ironiaz.
2
ad. lok.
,
ad. dau
(kolok.)
tener pachorra
,
tener cachaza
.
Hondino holan zagoz? Zuk daukazuz gibelak zuk!
:
¿Todavía estás así? ¡Menuda pachorra tienes!
(bizk)
gibelean
gibel
ean
1
adlag.
en la parte de atrás
,
atrás
.
Aitzinean atea eta gibelean leihoa.
sin
atzean
gibelez
gibel
ez
1
adlag.
de espaldas
,
de espaldas
,
de espaldas
.
Jartzen zaio gibelez zuhaitzari.
gibelka
gibel
ka
1
adb.
para atrás
;
de espaldas
,
de espaldas
,
de espaldas
.
Gibelka ihes egin zuen.
Gibelka zihoazen lanari ihesi.
sin
atzez
gibelka joan
gibel
ka joan
1
ad. lok.
,
ad. da
retroceder
.
sin
atzera egin
bihotza belarriakaz euki/bihotza belarriekin eduki
bihotza belarriakaz euki/bihotza belarriekin eduki
1
ad. lok.
,
ad. dau
(kolok.)
,
(adkor.)
tener hígados
.
Bihotza belarriakaz euki behar da, gero, hori ahoberokerieori esateko be!
:
¡Hay que tener hígados para decir tal fanfarronada!
(bizk)