Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

hanka Eu: 1 iz.

pie, pierna; pata.

Hor dator makulu bigaz eta hanka bata dingiliz.

Lau hankan dabil hondinokarren gure umea.

Mahaia loka dago hanka bat laburragoa dauka eta.

Hankak arinak eta / burua arinago, / dantzan hobeto daki / artajorran baino. (Herrikoa)

sin zanko (bizk)/zango (bat), kadera

: 2 iz.

cadera.

Zaldiaren hanketara igo zen.

sin mokor, mokor-hazur/-hezur, aldaka, hankazur (bizk)/hanka-hezur (bat), errainazur (bizk)/errainezur (bat)

: 3 interj.

¡fuera!

Hanka hemendik!, kanpora!

"Hanka mutilak!" esan eta arineketan alde egin zuten.

sin ospa, alde

: 4 iz.

gajo de la nuez.

Ez dot intxaur osorik jan, hankea baino.

sin atal, izter (bizk)/zizter (bat)

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

hanka egin

hanka egin

1 ad. lok., ad. dau (kolok.)

escapar, huir, marcharse.

Pagau barik hanka egin eban: Se marchó sin pagar. (bizk)

Konturatu orduko hanka eginda zegoen: Para cuando me di cuenta ya se había marchado. (bat)

Txakurrak hanka egin deusku etxetik: El perro se ha escapado de casa. (bizk)

sin ospa egin, alde egin, iges egin (bizk)/ihes egin (bat)

hanka-bitarte

hanka-bitarte

1 iz.

entrepierna.

Ipini eizu hanka-bitartean, hobeto eutsiko deutsazu halan eta.

sin hankarte, istape

2 iz.

distancia entre las dos piernas, paso.

sin hankarte, istape

3 iz.

entre los pies.

Zure gauzak beti egoten dira botata, beti hanka-bitartean.

sin hankarte

hanka-erren

hanka-erren

1 adj.

cojo -ja.

Hanka-errena izan arren, beste asko baino azkarragoa zan.

sin herren, koxo, urgun, trinko, txanket, txango

hanka-gaine/-gain

hanka-gaine/-gain

1 iz. Anat.

empeine del pie, metatarso.

Hanka-gaine bietan daukat min.

Hanka-gaina urraturik dauka erabat kirolari gizagaixoak.

sin oinorrazi, oinlepo, oinbular, zangabizkar, orrazi

2 iz. Anat.

cadera.

sin mokor, mokor-hazur/-hezur, aldaka, hankazur (bizk)/hankezur (bat), errainazur (bizk)/errainezur (bat)

hanka-hezur

hanka-hezur (bat) hankazur (bizk)

1 iz. Anat.

cadera.

sin mokor, mokor-hazur/-hezur, hanka-gaine/-gain, aldaka, hanka, errainazur (bizk)/errainezur (bat)

2 iz. Anat.

tibia, espinilla, hueso de la pierna.

sin bernazur (bizk)/berna-hezur (bat), bernazaki, zangar, zangidal

3 iz. Anat.

nalga, trasero.

sin epermokor (bizk)/ipurdi-mokor (bat), eperdi-mamin (bizk)/ipurmami (bat), eperdi (bizk)/ipurdi (bat), ipurmasail, atarri, aldamu

hanka-hots

hanka-hots

erabili hankots

hanka-hutsik

hanka-hutsik (bat) hankutsik (bizk)

1 adb.

descalzo -za.

sin oinutsik, ortozik

hanka-joko

hanka-joko

1 iz.

escapada. Expresión con que se alude al movimiento de piernas.

Hanka-jokoa eragin: Hacer que se escape.

Atea zabalik ikusi ebanean, sekulako hanka-jokoari emon eutsan.

Arineketan hasi zan hanka-jokoan.

sin igesaldi (bizk)/ihesaldi (bat)

hanka-jokoa eroan/eraman

hanka-jokoa eroan/eraman

1 ad. lok., ad. dau

salir por piernas, salir por patas, poner pies en polvorosa.

hanka-min

hanka-min

1 iz. Med.

ciática, dolor de caderas.

Hanka-minak galazoten eutsan ibiltea.

2 iz. Albait.

glosopeda, pedero.

sin ahoeri, apatxarteko, ahobizar, maingueri, sukar aftoso

hanka-orrazi

hanka-orrazi

1 iz. Anat.

empeine del pie, metatarso.

sin oinorrazi, oinlepo, oinbular, zangabizkar, orrazi

hanka-pelota/-pilota

hanka-pelota/-pilota

1 iz. Kirol.

fútbol, balompié.

sin futbol

hanka-sartze

hanka-sartze

1 iz.

metedura de pata.

hanka-urkulu

hanka-urkulu

1 adb.

a horcajadas.

Hanka-urkulu joian zaldi ganean.

sin zangalatrau, iztertolaka, arretxiko

hanka-zabal

hanka-zabal

1 adb.

con las piernas abiertas, de patas abiertas.

Gela erdian geratu da geldi-geldi hanka-zabal.

Jesarleku hanka-zabal baten jesarrita egon zan orduetan.

hanka-zan/-zain

hanka-zan/-zain

1 iz. Anat.

tendón o nervio del pie.

hankak altzau/altxatu

hankak altzau/altxatu

1 ad. lok., ad. dau

salir de estampida.

Ugazaba badator, hankak altxatu beharko ditugu: Si viene el jefe, tendremos que salir de estampida. (bat)

hankaz aurrera

hankaz aurrera

1 adb., lok.

con los pies por delante.

Ez dut sekula elizarik zapalduko hankaz aurrera ez bada: Jamás pisaré una iglesia si no es con los pies por delante. (bat)

hankaz aurrera eroan/eraman

hankaz aurrera eroan/eraman

1 ad. lok., ad. dau

conducir un cadáver.

hankaz gora

hankaz gora

1 adb. lok.

patas arriba, al revés.

Irristatu eta hankaz gora jausi nintzen: Resbalé y me caí patas arriba. (bat)

Etxetik urten eban dana hankaz gora itxita: Salió de casa dejando todo patas arriba. (bizk)

sin hatzez gora, buru-buztanka

hankea/hanka sartu

hankea/hanka sartu

1 ad. lok., ad. dau

meter la pata, equivocarse.

Parkatu eidazu, badakit-eta hankea sartu dodana hori esanda zeuri: Perdóname, sé que he metido la pata diciéndote eso. (bizk)

hanketara

hanketara

1 adlag. Jok.

(jugar) a hacer pies. Procedimiento de selección previo al juego infantil.

Akilesen hanka-zan/-zain

Akilesen hanka-zan/-zain

1 iz. Anat.

tendón de Aquiles.

Akilesen hanka-zana hausten badozu, ederra jatortzu!: Si rompes el tendón de Aquiles te viene una buena. (bizk)

sin Akilesen tendoi