Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
hara
Eu
1
adb.
allí
,
allá
.
Hara joan gara bazkaltzera.
Lotu barik nabil hara eta hona.
Hemendik hara zenbat egongo ete da?
2
interj.
mira
,
¡ves!
,
¿te das cuenta?
Hara! Jakin dot berandu etorriko zarana.
Hara! Zu baino gehiago naz arineketan.
Hara zer dinoan besteak!
Hara bestea! Zelan jakingo dau horrek berak baino gehiago.
3
interj.
escucha
,
mira
,
oye
.
Hara, umea, isildu zaitez burua eragiten deustazu eta!
sin
entzun
4
postp.
de
,
desde
,
por
.
Honako esamoduetan batez be:
alborik hara, aurrerik hara
eta
atzerik hara.
Alborik hara amaren antza daukazu.
Aurrerik hara ez jatzu igarten estaduan bazagoz be.
5
postp.
recién
.
Aurrean
-tik
osagarria dauela.
Oherik hara egon da heldu garenean
:
Estaba recién levantado de la cama cuando hemos llegado.
Solotik hara jaten ditu azenarioak, garbitu be egin barik.
Garbirik hara jantziko alkondarea lohitu dozu atzera be.
Oraintxe daukagu, gura badozu, ogia egin hara.
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
hara eta hona
hara
eta hona
de aquí para allá
o
de aquí para allí
,
de acá para allá
,
de un lado para otro
,
de la ceca a la meca
.
sin
hara-hona
,
batera-bestera
,
batetik bestera
,
hara-honaka
hara han
hara
han
1
adb. erak.
he allí
,
allá
,
allá a lo lejos
.
Hara han mendiaren tontorra.
Hara han hain maite dozun itsasoa eta herria.
sin
haan
hara hemen
hara
hemen
1
adb. erak.
he aquí
.
Hara hemen idazle honek argitaratu dituen beste lan batzuk.
sin
hamen
,
hona
,
hona hemen
hara hor
hara
hor
1
adb. erak.
he ahí
.
Hara hor zure nagusia.
Hara hor non agertzen jakun piztia bildurgarria!
sin
haor
,
horra hor
,
horratx
hara non
hara
non
1
mend. konpl.
he allí dónde...
,
fíjate dónde...
.
Harridura-perpausetan.
Plazan trankil-trankil gagozala, hara non ikusten dogun auzokoa!
Hara non diran / mendi maiteak.
(J. M. Iparragirre)
hara nor
hara
nor
1
mend. konpl.
he allí quién...
,
fíjate quién...
.
Harridura-perpausetan.
Hara nor etorri jakun!, gure pospolina!
hara zelako
hara
zelako
(bat)
hazelako
(bizk)
1
izlg.
¡vaya!
,
menudo -da
.
Harridura-perpausetan.
Hara zelako alkandora polita!
Hara zelako arratsalde ederra pasatu genuen!
sin
haze
(bizk)
/
hara zer
(bat)
,
aiko
hara zer
hara
zer
(bat)
haze
(bizk)
1
grad.
¡vaya!
,
menudo -da
.
Harridura-perpausetan.
Hara zer berandu egin zaigun!
esr
Hara zer parea, karakola eta barea.
sin
hazelako
(bizk)
/
hara zelako
(bat)
,
aiko
hara-hona
hara
-hona
1
adlag.
de aquí para allá
o
de aquí para allí
,
de acá para allá
,
de un lado para otro
,
de la ceca a la meca
;
a un lado y a otro
.
Hara-hona dabil txakurtxua leku onik topau ezinik
:
El cachorro anda de aquí para allá sin poder encontrar su rincón.
(bizk)
Haizeak hara-hona zerabilen maindirea
:
El viento agitaba la sábana a un lado y a otro.
(bizk)
Beti hara-hona, ez daukak etxerik, ala?
:
Siempre estás de la ceca a la meca, se diría que no tienes casa.
sin
batera-bestera
,
batetik bestera
,
handikorik hortikora
,
alde batera eta bestera
,
hara-honaka
,
hara eta hona
2
iz.
(pl.)
ida y venida
,
asunto
,
ocupación
.
Zure itzuli eta hara-hona guztietan, zein da ikusi duzun tokirik ederrena?
:
En tus idas y venidas, ¿cuál es el lugar más bonito que has visitado?
(bat)
Inoren hara-honak ez dira nire kontuko gauzak
:
Los asuntos de otros no son de mi incumbencia.
hara-honaka
hara
-honaka
1
adb. lok.
de aquí para allá
o
de aquí para allí
,
de un lado para otro
,
de acá para allá
,
de la ceca a la meca
.
Hara-honaka ikusten genuen irakaslea, baina ez genekien zergatik
:
Veíamos que el profesor andaba de un lado a otro, pero no sabíamos la razón.
(bat)
sin
hara-hona
,
hara eta hona
,
batera-bestera
harago
hara
go
1
adlag.
más allá
.
Parau zaitez harago.
Hemen gure ondoan barik, hobeto dago haratxuago.
harantz
hara
ntz
1
adlag.
hacia allá
.
Harantz joateko bazara, biok joango gara alkarregaz.
harantza
hara
ntza
(bizk)
1
adlag.
hacia allá
.
harantzakoan
hara
ntzakoan
(bizk)
1
adlag.
a la ida
,
al ir hacia allí
.
Harantzakoan eroan eiozu dirua amari.
harantzean
hara
ntzean
1
adlag.
al ir hacia allá
.
Harantzean sartu-urten bat egingo dot zure etxean.
sin
harakoan
haranzkoan
hara
nzkoan
1
adlag.
a la ida
,
al ir hacia allí
.
Haranzkoan har ezazu gasoila.
sin
harakoan
haruntz
haruntz
1
adlag.
hacia allá
.
eta hara
eta
hara
1
mend. denp.
inmediatamente
.
Aurrean partizipioa dauela.
Jan eta hara sartu zan uretara.
sin
eta artez