Argazkia: Labayru Fundazioa
mover Es
1 vb. (fig.) Incitar o provocar
-(r)i eragin, mobidu/mugitu, bultzatu, -(r)i bultza egin, akulatu/akuilatu, kinatu, -(r)i bide(a) emon/-(r)i bide eman (dar pie); hacer + [inf.] -(r)i + [rad. vbl.]-arazo/[-(r)i +] [rad. vbl.]-arazi (tb. en vizc. [part.]-azo), -(r)i + [part.] + eragin.
Su situación en casa lo movió a marcharse: Etxean eukan egoera larriak joan eragin eutsan.
Vive movido por la ilusión que le producen sus hijos: Seme-alaben pozean bizi da.
2 vb. Comunicar a alguien entusiasmo o interés
erakarri, mobidu/mugitu, batu.
Este grupo musical mueve masas: Musika-talde honek jendea mordoka erakartzen du.
3 vb. Ref. a asuntos, hacer gestiones
eroan/eraman, mobidu/mugitu.
Movió el negocio como quiso: Berak nahi bezala eraman zuen negozioa.
4 vb. Menear o agitar
-(r)i eragin, mobidu/mugitu, higitu, astindu; expr dantzatu, harrotu, zirkinik | zirririk egin ez (no moverse).
Mueve los brazos: Besoei eragiten deutse.
Ésa mueve bien la lengua: Horrek mihina ondo dantzatzen daki.
Mueve la cintura al ritmo de la música: Garriorri eragin egiozu musikea entzunaz batera.
5 vb. prnl. Andar o caminar
ibili, mobidu/mugitu.
Me gusta moverme en bicicleta: Bizikletan ibiltea gustetan jat.
Se movía por la orilla del mar: Itsasoaren ertzetik ibilten zan.
6 vb. prnl. (col.) Darse prisa
bizkor | arin ibili, mobidu/mugitu, bizkortu, ernatu.
Muévete, que andamos tarde: Mobidu zaitez, belu gabilz eta.
7 vb. prnl. Desenvolverse en un determinado ambiente
8 vb. prnl. Preocuparse y hacer lo necesario para conseguir algo
ardurea/ardura hartu, arduratu, ahalegindu, saiatu, bizkortu, mobidu/mugitu.
Muévete y lo conseguirás: Ahalegindu zaitez eta lortuko duzu.
Para encontrar un trabajo hay que moverse: Beharren bat topetako bizkor ibili beharra dago.
9 vb., vb. prnl. Cambiar de posición
mobidu/mugitu, higitu, lekualdatu, lekuz aldatu; // sólo [vb. prnl.] dolidu.
El viento movía todas las hojas: Haizeak orbel guztiak airean higitzen zituen.
Dirás lo que quieras pero yo no me moví del sitio: Gura dozuna esango dozu baina ni ez nintzan lekutik mobidu.
sin trasladar