Labayru Hiztegia

torcer Es

1 vb. Cambiar de dirección

jo, joan, egin, hartu.

Al llegar al semáforo, torció a la derecha: Semaforora ailegau zanean, eskumara egin eban.

sin girar, doblar

2 vb. Expresar desagrado con gestos

bekokia ilundu | baltzitu/belztu, musturra/muturra okertu (ref. al morro).

Al oír lo que dijeron sus compañeros de trabajo, torció el morro: Lankideek esanikoa entzukeran, musturra okertu eban.

3 vb. Tergiversar

(berbak | hitzak) aldatu, aldrebestu, trabestu/trebestu, desitxuratu, nahastau/nahastatu, nahasi, -(r)i beste zentzun bat emon/-(r)i beste zentzu bat eman (dar otro sentido).

El intérprete torció las palabras del entrenador alemán: Itzultzaileak aldatu egin zuen entrenatzaile alemaniarrak esandakoa.

sin tergiversar

4 vb., vb. prnl. Desviar o inclinar

okertu, desbideratu, okerbideratu, besteratu, makurtu, hobendu, albo | alde batera egin (hacia un lado), ezkeldu (ref. a la vista); encorvar kako(la)tu, malgutu, mako(la)tu; girar jirau/jiratu, birau/biratu; // sólo [vb.] makurrarazo/makurrarazi (tb. en vizc. makurtuazo), -(r)i makurtu eragin; sólo [vb. prnl.], estar torcido okertuta | makurtuta | hobenduta egon, albo | alde batera eginda egon.

El peso ha hecho que el clavo se tuerza: Pisuaren pisuaz untzea okertu egin da.

Desde que no usa gafas, tuerce la vista mucho más: Antiojuak kendu zituenetik, begiak gehiago ezkeltzen ditu.

5 vb., vb. prnl. Estropear o frustrar

hondatu, zapuztu, (alperrik/alferrik) galdu, aldrebestu (enrevesar); malograr lorrindu, galetsi; col izorratu, kakaztu, kakanahastu; // sólo [vb. prnl.], salir mal txarto | ustel urten/irten.

El negocio se torció en el momento menos esperado: Negozioak ustel urten eban gitxien espero genduanean.

No toques nada porque todo lo tuerces: Ez eizu ezer egin, dana aldrebesten dozu eta.

6 vb., vb. prnl. Ref. a un miembro del cuerpo, lesionar

bihortu/bihurtu, bihurritu, trokau/trokatu, atera, destokitu, kolokatu, trenkatu, trukau/trukatu; // sólo [vb. prnl.] lokatu, zantiratu/zaintiratu.

Se ha torcido el tobillo: Orkatilea bihurtu dau.

En la pelea me torcieron el brazo: Burrukan gengozala, besoa koiu eta okertu egin eusten.

7 vb., vb. prnl. Pervertir

alperrik/alferrik galdu; malear bihurritu, okertu, deungatu, gaizkoatu, gaiz(to)tu, zitaldu; // sólo [vb.] galbidera | okerbidera | hondabidera | erorbidera eroan/eraman (tb. con ekarri), -(r)i bide txarra hartu eragin; sólo [vb. prnl.] okerreko bidea hartu, galbidera | okerbidera etorri.

Las formas causativas se crean añadiendo a la raíz verbal -arazo/-arazi, y tb. en vizc. -azo al participio.

La miseria vivida le torció: Jasandako pobretasunak okerbidera eroan eban.

No era tan joven cuando se torció por tomar drogas: Ez zan hain gaztea drogak hartzeagaitik alperrik galdu zanean.