Labayru Hiztegia

be(re) (bizk) ere (bat) Eu

1 lokail.

también.

Baiezko esaldietan.

Amama be gugaz bizi da: Mi abuela también vive con nosotros. (bizk)

Bazoaz kalera? Neu be bai: ¿Vas a la calle? Yo también. (bizk)

Lagunak be oporretan dagoz: Mis amigas también están de vacaciones. (bizk)

sin halaber

2 lokail.

tampoco.

Ezezko esaldietan.

Atzo bere ez zan etorri: Ayer tampoco vino. (bizk)

Zu ez bazoaz, neu be ez: Si tú no vas, yo tampoco. (bizk)

Gizonak ez dau erosi eta neuk be ezin izan dot egin: Mi marido no lo ha comprado y yo tampoco he podido hacerlo. (bizk)

sin ezta

3 lokail.

hasta, incluso.

Baiezko esaldietan.

Lorontzietan be landatu ditugu piperrak: Hasta en tiestos hemos plantado pimientos. (bizk)

Laguntzat neukanak be salatu egin nau danon aurrean: Hasta el que creía que era mi amigo me ha delatado delante de todos. (bizk)

sin ginoko

4 partik.

nada de nada; de ninguna de las maneras.

ezer, inor... lako izenordainen eta inon, ezelan... lako adberbioen indargarria ezezko esaldietan.

Ezer be ez deutsat nik esan: Yo no le he dicho nada de nada. (bizk)

Zuk holangorik egin? Ezergaitino be ez!: ¿Hacer algo semejante tú? ¡De ninguna manera! (bizk)

5 partik.

ni, ni siquiera.

Ezezko esaldietan.

Ez daki zertan dabilen be: No sabe ni en lo que anda. (bizk)

Autortu be ez dau egingo hori: Ni lo reconocerá. (bizk)

Sinistu bere ezin leiteke egin hori: No se puede ni creer. (bizk)

Horrek ganoraz berba egiteko be ez dau balio: Ese no vale ni para hablar con fundamento. (bizk)

6 partik.

incluso.

oraindino, barriz, beti, badaezpadan... lako adberbioen indargarria.

Zoaz inori ezer esan barik, badaezpadan be: Vete sin decírselo a nadie, por si acaso. (bizk)

Hondino be hemen? Ea ba, mutiko, mobidu hadi!: ¿Todavía aquí? ¡Muévete, chaval! (bizk)

Ostera be joan beharko dala dino horrek: Esa dice que tendrá que volver otra vez. (bizk)

7 partik.

¡mira que...!

Aditz-izenaren indargarria.

Egin be egitea!: ¡Mira que hacer eso! (bizk)

Holangorik pertsoneak esatea bere...!: ¡Mira que decir semejante cosa! (bizk)

Erakutsi be egitea!; lotsarik ez dauka horrek!: ¡Mira que enseñarlo!; ¡no tiene vergüenza! (bizk)

8 partik.

precisamente, en realidad.

Perpausean jokaturik doan aditzaren partizipiozko formearen indargarria.

Bera izan da, izan be, eskolan ondoen ibili dana: Ha sido ella, precisamente, la que mejor andaba en la escuela. (bizk)

Emon be, neuk emon neutsan horretarako bidea: En realidad, le di yo pie a tomar esa decisión. (bizk)

9 partik.

ni siquiera.

Galdegaia dan aditzaren indargarria; partizipioaren atzean eta egin aditzagaz lagunduta.

Entzun be ez dot nik holakorik egin!: ¡Ni siquiera he escuchado algo parecido! (bizk)

10 mend. kontzes.

aunque, a pesar de.

Aurrean baldintzazko perpausa edo adberbiozko partizipioa dauela.

Zaharra bada be, ez da atzean gelditzen: Aunque sea viejo, no se queda atrás. (bizk)

Ikusita be, ezin sinistu: No me lo puedo creer, a pesar de haberlo visto. (bizk)

Etorri ezta bere, bardin da: Aunque no haya venido, da igual. (bizk)

11 mend. helb.

no sea que.

Aurrean -(t)zeko osagarria dauela.

Minen bat egiteko be!: ¡No sea que te hagas daño! (bizk)

Kontu handiz ibili zaitez, bertan jausi eta garbitzeko be!: Ándate con mucho cuidado, ¡no sea que te caigas y te mates! (bizk)