Labayru Hiztegia

LABAYRU
HIZTEGIA HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
cerrar Es
1 vb. Ref. a recintos, incomunicar
itxi, zarratu/zerratu.
Han cerrado muchos bares: Taberna asko itxi dituzte.
2 vb. Ref. a partes del cuerpo, juntar
itxi, batu, bildu.
Cerró los ojos y se durmió: Begiak bildu eta lo geratu zen.
3 vb. Ir el último
azkena izan, azkendu.
Fui yo la que cerré la clasificación de la carrera: Ni izan nintzan karrerako azkena.
4 vb. Ref. a signos ortográficos, escribir el segundo elemento
itxi, zarratu/zerratu.
Cerrar paréntesis: Kakoak itxi.
5 vb. Ref. a dispositivos, hacer que deje de funcionar
itxi, zarratu/zerratu.
6 vb. Concertar un trato
egin, itxi, burutu, gauzatu.
Ya han cerrado el trato: Egin dabe tratua.
7 vb. Concluir
amaitu, bukatu, akabau/akabatu; expr -(r)i amaierea emon/-(r)i amaiera eman, -(r)i azkena | akabua | atzena emon/eman, -(r)i buru emon/eman, -(r)i giltza emon/eman (fig.).
Cerró las jornadas con un discurso: Jardunaldiak amaitzeko hitzaldi bat egin zuen.
8 vb. prnl. Ref. a pétalos, juntarse
itxi, batu.
9 vb. prnl. Encapotarse o nublarse
ilundu, narrastu, goibeldu, hodeitu, lainotu, gandutu, zarratu/zerratu; empeorar berdetu/berdatu, txarrera egin, zakartu.
Si el día se cierra, no podremos ascender a la cima: Denporea berdetu ezkero, ez daukagu goraino joaterik.
10 vb. prnl. Ceñirse mucho en una curva
estu | zarratu/zerratu hartu.
Se cerró demasiado en la curva y se cayó: Bihurgunea estuegi hartu eta jausi egin zan.
11 vb. prnl. Negarse a algo
onartu ez, -(r)i ezetza emon/eman, -(r)i ezetz esan, -(r)i uko | muzin egin, errefusatu.
Se cierra a cualquier cambio: Ez dau aldaketa bakar bat be onartzen.
12 vb., vb. prnl. Ref. a puertas, ventanas, etc., asegurar con una cerradura
itxi, zarratu/zerratu, hetsi.
Cerraron la terraza: Terrazea itxi egin eben.
13 vb., vb. prnl. Ref. a aberturas, tapar
itxi, tapau/tapatu, zarratu/zerratu, estaldu/estali, buxatu (obstruir).
He cerrado el agujero de la pared: Hormako zuloa itxi dot.
Las cañerías se han cerrado: Tutuak butxatu egin dira.
14 vb., vb. prnl. Cicatrizar
osatu, sendatu, orbandu/orbaindu, -(r)i azala egin, zakartu, arakaiztu (suturar con dureza); cerrar zarratu/zerratu, itxi.
La herida se cerró ella sola: Zauria berez osatu zan.
15 vb., vb. prnl. Anochecer
ilundu, gaua sartu | egin, gautu, arrastu, ilunabartu (comenzar a hacerse de noche).
Para cuando cerró la noche ya estábamos en casa: Ilundu ebanerako etxean gengozan.