Argazkia: Labayru Fundazioa
retener Es
1 vb. Impedir que algo o alguien salga
-(r)i eutsi, -(r)i urteten itxi ez/-(r)i irteten utzi ez, gorde, hartu, mantenidu/mantendu.
Retenlo hasta que yo llegue: Ni heldu artean, ez egiozu alde egiten itxi.
Esta tela retiene el calor: Ehun honek beroa gorde egiten dau.
2 vb. Conservar en la memoria
buruan | gogoan euki/eduki (tb. con izan); memorizar buruan | gogoan hartu (tb. con gorde), buruz hartu, buruz ikasi (aprender de memoria).
No soy capaz de retener los números de teléfono: Telefono-zenbakiak buruan eukiteko ez naz kapaz.
3 vb. Arrestar
atxilotu, bahitu, kartzelara eroan/eraman | bialdu/bidali (llevar a prisión).
Lo retuvieron por robar en el supermercado: Supermerkaduan lapurretan egiteagaitik bialdu eben kartzelara.
4 vb. Ref. a cantidades de dinero, descontar
-(r)i emon/eman ez, atxitu/atzitu, -(r)i atxiki, -(r)i kendu (despojar).
5 vb. En deporte
itxi/utzi | laga ez, -(r)i emon/eman gura ez, norberagaz luzaroan euki/norberarekin luzaroan eduki, atxitu/atzitu, -(r)i atxiki.
El equipo contrario retendrá la pelota hasta el último momento: Kontrako taldeak ez dau azken momentura arte pelotarik lagako.
6 vb. Detener o parar
gelditu, geratu, lotu, eten, moztu, hausi/hautsi, eragotzi; obstaculizar oztopatu, -(r)i traba egin, itxi, zarratu/zerratu.
Las formas causativas se crean añadiendo a la raíz verbal -arazo/-arazi y eragin al participio.
El accidente ha retenido la circulación del tráfico en la autopista: Istripuak autobideko trafiko-zirkulazioa eten egin du.
7 vb. En medicina
atxitu/atzitu, -(r)i atxiki, -(r)i itxi/utzi ez; interrumpir gelditu, geratu, lotu, eten, moztu.
8 vb., vb. prnl. Reprimir
erreprimidu/erreprimitu, dominau/dominatu, kontrolau/kontrolatu; // sólo [vb.] [-(r)i] sakatu, -(r)i (barruan) eutsi, galarazo/galarazi (impedir); sólo [vb. prnl.], comedirse bere burua dominau/dominatu | kontrolau/kontrolatu (precedido de gen. reflexivo).
No pude retener las ganas de reír: Ezin izan neutsan barreari eutsi.
Se tuvo que retener para no decir todo lo que pensaba: Bere burua kontrolau behar izan eban pentsetan eban guztia esan ez egiteko.