Argazkia: Labayru Fundazioa
sofocar Es
1 vb. Extinguir un fuego
amatau/amatatu, itzali, iraungi, itzungi, emendau/emendatu, ufatu; sólo luz o fuego itzali, itzaldu, hil (dejar de alumbrar).
Los bomberos tardaron una hora en sofocar el incendio: Suhiltzaileek ordubetean sutea amatauta euki eben.
2 vb. prnl. (col.) Perder la calma o irritarse
haserratu/haserretu, berotu, arbindu, muzindu, bere onetik | senetik urten/irten (precedido de gen. reflexivo; expr.); fig muskertu, erremindu/erresumindu, pipertu, pipermindu, berdetu/berdatu; disgustarse atsekabetu, nahigabetu, samindu, penea/pena hartu.
No se le puede llevar la contraria, se sofoca al instante: Ezin leio kontrakorik esan, segiduan haserratzen da eta.
3 vb., vb. prnl. Ahogar
ito; // sólo [vb.] -(r)i arnasea/arnasa kendu, -(r)i arnasestua | itolarria | itobeharra ekarri (tb. con emon/eman); sólo [vb. prnl.] -(r)i arnasea/arnasa bete | estutu, -(r)i arnasestua egin, arnasestua euki/eduki | izan, arnasestuka | arnasoska | hatsanka ibili, arnasea/arnasa penaz hartu, hatsanditu, hatsan(ka)tu, arnasbehartu.
Es asmático y se sofoca en cuanto empieza a correr: Arnasestuduna da eta karraderan hasten danean, atoan paretan da ito beharrean; arineketan hasi eta lasterrean egiten jako arnasea estutu, asmatikoa da eta.
sin ahogar
4 vb., vb. prnl. Acalorar o excitar
berotu, sutu, biztu/piztu, asaldatu, gorritu, gorri-gorri ipini | jarri | parau/paratu; // solo [vb. prnl.], expr sutan ipini | jarri | parau/paratu.
Las formas causativas se crean añadiendo a la raíz verbal -arazo/-arazi, y tb. en vizc. -azo al participio.
¡Con tanto arrumaco y tanto beso, uno termina por sofocarse!: Horrenbeste zirri eta musu erabiliz gero, berotu egiten da norbera!
5 vb., vb. prnl. (fig.) Enrojecer por vergüenza
(lotsaz | lotsarren) gorritu, (lotsaz) gorri-gorri ipini | jarri, gorrizkatu; avergonzar lotsa(ri)tu, ahalketu, herabetu; // sólo [vb.] -(r)i lotsatu eragin, -(r)i gorri-gorri ipini | jarri | parau/paratu eragin; sólo [vb. prnl.] (lotsaz) gorri-gorri parau/paratu, lotsa | ahalke izan.
Creyó, el iluso de él, que aquel par de halagos la sofocarían: Hiru-lau berba gozo esanda, gorritu egingo ebala uste eban, inozoorrek!