a dos velas
1 loc. adv. (col.) Sin dinero
txakur txiki barik/txakur txiki(rik) gabe, txakur handi barik/txakur handi(rik) gabe, ezer barik/ezer gabe, bape barik/batere gabe, ogerleko barik, zentimo barik/zentimo(rik) gabe, sos(ik) gabe, deusik gabe, garbi egon, gorri egon, garbituta egon, gorrituta egon.
No estamos más que a mitad de mes y yo a dos velas: Hile erdia baino ez da joan eta behin honezkero ni txakur txiki barik. (bizk)
Pasó la tarde jugando a las cartas y volvió a casa a dos velas: Arratsaldea karta-jokoan eman eta deusik gabe etxeratu zen. (bat)
2 loc. adv. (col.) Sin enterarse de nada
(lehengo-)lehengoan, ulertu gurean baina ezinean/ulertu nahi(e)an baina ezinean (tb. con aditu), ezer be ulertu barik/ezer ere ulertu gabe (tb. con aditu).
Todos están al corriente menos yo que estoy a dos velas: Guztiak jakitun, eta ni lehengo-lehengoan!
Soltó una parrafada de mil pares de narices y nos quedamos a dos velas: Ikaragarrizko zaparradea bota eban eta ulertu gurean baina ezinean geratu ginan. (bizk)
