Argazkia: Labayru Fundazioa
coger Es
1 vb. Tomar
hartu, koiu, harrapau/harrapatu; agarrar -(r)i oratu | heldu, -(r)i eutsi (sostener).
Coger un trozo de pastel: Pastel zati bat hartu.
Coger el autobús: Autobusa hartu.
sin agarrar
2 vb. Recoger o cosechar
batu, bildu, hartu, jaso.
Algunas frutas se cogen en primavera: Fruta batzuk udaberrian batu behar dira.
3 vb. Recibir en sí
La madera coge muy bien la pintura: Egurrak ederto hartzen dau pinturea.
4 vb. Encontrar de cierta forma
Le cogí de buen humor: Aldarte onean harrapatu nuen.
5 vb. Descubrir o sorprender
harrapau/harrapatu, atrapau/atrapatu, koiu.
Le cogí en una mentira: Guzurretan koiu neban.
6 vb. Capturar
harrapau/harrapatu, atrapau/atrapatu, koiu, atzemon/atzeman, atxitu/atzitu, atxilotu (apresar).
Le cogieron mientras dormía: Lo dagoala atrapau eben.
7 vb. Adquirir o lograr
hartu, lortu.
Le falta coger seguridad: Segurtasuna hartzea falta jako.
8 vb. Entender
aditu, ulertu, -(r)i itxurea/itxura hartu, entendidu/entenditu, konprendidu/konprenitu, endelgatu.
No he cogido la explicación de la profesora: Ez dot irakaslearen azalpena aditu.
9 vb. Ref. a emisiones de radio o televisión, sintonizar
hartu, jaso.
De aquí no se coge bien esa emisora: Hemendik ez da emisore hori hartzen.
10 vb. Alcanzar
hartu, harrapau/harrapatu, atrapau/atrapatu, atzemon/atzeman, atxitu/atzitu, koiu, heldu, iritsi.
Le cogí ya cerca de su casa: Etxe ondoan harrapau neban.
11 vb. Tener cabida
sartu, hartu, euki/eduki, -koa izan.
En el coche cogemos todos: Autoan danok sartzen gara.
Esta botella coge un litro y medio: Boteila hau litro eta erdikoa da.
12 vb. (col.) Ref. a enfermedades, contraer
harrapau/harrapatu, koiu, hartu, batu, bildu.
He cogido una gripe de escándalo: Gripe itzela harrapau dot.
13 vb. Abarcar u ocupar
bete, (barruan | barne) hartu, euki/eduki, izan, baitan izan | hartu.
Este aroma coge toda la comarca: Usain honek eskualde osoa beteten dau.
14 vb. (col.) Hallarse o estar situado
egon, izan.
Eso coge al otro lado del pueblo: Hori herriaren beste aldean dago.
15 vb. Ref. a plantas, prender
hartu, sustraiak | zuztarrak | erpeak | erroak bota (tb. con emon/eman, egin y hartu), sustraitu, zuztartu, errotu, zainartu (fig.).
Cojamos otra flor que ésta no ha cogido bien: Koiu daigun beste lora bat, honek loreonek ez dau ondo hartu eta.
16 vb. Ref. a prendas
hartu, sartu (meter), estutu (apretar).
Coger el bajo: Barrena(k) | azpildura hartu.
17 vb. (vulg. malson.) Copular
narrua/larrua | untzea jo, txortan | izkepot egin, kopulau/kopulatu, estaldu/estali (ref. sólo a animales).