Argazkia: Labayru Fundazioa
hartar Es
1 vb. Saciar en exceso el hambre o la sed
bete-bete | ase-ase egin; col.; expr okotzeraino/kokotseraino | samaraino | leporaino bete, errementau/errementatu, jan eta jan ibili (ref. sólo a la comida), edan eta edan ibili (ref. sólo a la bebida); empacharse ok/oka | nahia egin, bapo | pot | zipot egin, betekadea/betekada egin (darse una comilona).
Nos dieron de comer hasta hartarnos: Jaten emon euskuen, bete-bete egin artino.
Me harté de chocolate: Betekada itzela egin neban txokolatea jaten.
sin atiborrar
2 vb. (col.) Satisfacer un deseo
bete, ase(-ase) | bete(-bete) egin, ase(tu), asebetetu, gogobetetu, nahikotu.
Mi amante me hartaba de joyas, de las mejores joyas: Maitaleak bitxiez, bitxirik onenez gogobetetzen ninduen.
3 vb. (col.) Dar en abundancia
bete-bete egin, -(r)i gura betean [emon/eman | ...], -(r)i zenbat-gura | -nahi emon/eman, -(r)i nahia egin arte emon/eman, -tu, -(e)ztu, -(e)ztatu; expr -(r)i errementau arte emon/-(r)i errementatu arte eman, josi.
Le hartaron de golpes: Errementau arte jo eben.
4 vb. prnl. (col.) Recibir en abundancia
bete-bete egin, gura betean [hartu | ...], zenbat-gura | -nahi hartu, nahia egin arte hartu, -tu, -(e)ztu, -(e)ztatu, errementau/errementatu arte hartu (expr.).
¡Nos hemos hartado de sol en las playas de Santo Domingo!: Gura betean hartu dogu eguzkia Santo Domingoko hondartzetan!
5 vb., vb. prnl. (col.) Molestar, cansar o aburrir
gogaitu, ernegau/ernegatu, nazkatu, aspertu, nekatu, kantsau/kantsatu, aburridu/aburritu, abrozidu; // sólo [vb.] -(r)i gogait | ernegau/ernegatu eragin, ernegarazo/ernegarazi; sólo [vb. prnl.] nahia | gogait egin.
Las formas causativas se crean añadiendo a la raíz verbal -arazo/-arazi, y tb. en vizc. -azo al participio.
Me voy, me he hartado de esperar al autobús: Banoa, nahia egin dot-eta autobusari itxaroten.
Los niños terminaron por hartar a la maestra: Umeek atzenean maistreari be ernegauazo eutsien.
Enseguida se hartaron de él y de sus tonterías: Arin kantsau ziran haregaz eta haren lelokeriakaz.
sin inflar