Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

nor Eu: 1 izord. gald.

quién, quiénes, qué persona(s).

Nor da?: ¿Quién es?

Ez dakigu ate-joka nor dabilen: No sabemos quién está llamando a la puerta.

Hemen gagoz nor etorriko: Estamos esperando a ver quién viene. (bizk)

Zelan erabagi nori emon?: ¿Cómo decidir a quién dar? (bizk)

Nogan pentsetan zagoz?: ¿En quién estás pensando? (bizk)

Norengana joko duzu?: ¿A quién recurrirás? (bat)

sin zein, nortsu

: 2 izord. erl.

quien.

Mende-perpauseko aditza -(e)n menderagailuagaz.

Pobreak ez dabe nork emon deioen limosna bat: Los pobres no tienen quien les de una limosna. (bizk)

Ez zara zu Jaun handi noren aurrean bildurrez dagozan zeru-lur guztiak eta nor adoretan daben hainbat mila milioi aingeruk? (J. M. Zabala)

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

nor baino nor

nor baino nor

1 izord.

uno más que otro, a quién más.

Bata baino bestea dotoreago, nor baino nor txanbelinago. (E. Erkiaga)

nor bere

nor bere

1 izord.

cada uno, cada cual.

"Nor" persona-izenordainak absolutibo, ergatibo eta datibo kasuak baino ez ditu hartzen.

Nor bere etxera joan dedila: Cada uno que se vaya a su casa.

Hor gabiltza batetik eta bestetik nork geure opilari ikatza nola hurbilduko: Siempre intentamos llevar el agua a nuestro molino.

esr Nori berea da zuzenbidea: A cada cual lo suyo.

sin bakotxa bere (bizk)/bakoitza bere (bat)

nor besterik

nor besterik

1 izord.

quién más, quién otro.

Nor besterik falta da?

Nori zor jako besterik dirua hemen?

nor edo ha/hura

nor edo ha/hura

1 izord.

alguien, alguno -na.

Nork edo hak, baina behar hori egin egin behar da.

Nogaz edo hagaz, baina ni banoa parrandan.

Nori edo hari, baina baten bati esan behar deutsat.

sin nonor, baten bat, norbait

nor edo nor

nor edo nor

1 izord.

alguien, alguno -na.

Nor edo nor etorri da lehenengo orduan: Ha venido alguien a primera hora.

Atea zabalik utziko dugu nor edo nor badator ere: Dejaremos la puerta abierta por si viene alguien. (bat)

sin norbait, baten bat, bat edo bat, inor

nor ere

nor ere

1 izord. erl.

quienquiera.

Nor da hor? Nor ere baita ez da sartuko.

Nor ere etorri baita ez da etorri nire bila.

sin edonor

nor gehiago

nor gehiago

1 izord.

quién más.

Zu eta nor gehiago etorriko da?

Martini eta nori gehiago deitu behar jako?

Andreagaz eta nogaz gehiago joan zara?

nor izan

nor izan

1 ad. lok., ad. da

ser capaz o apto; ser digno; ser quién.

Ezezko eta baldintzazko perpausetan.

Nor bazara egiteko, eizu hainbat arinen: Si eres capaz de hacerlo, hazlo lo antes posible. (bizk)

Zu ez zara nor niri ezer agintzeko: Tú no eres quién para mandarme.

sin gai izan, gauza izan

nor... ha/hura...

nor... ha/hura...

quien... aquel....

Sarritan aditz barik; eta daroanean, berau -(e)n edo bait- menderagailuagaz.

Nor den azkarrena, hari emango diogu saria.

Nork ekarri baitu, hark eraman dezala.

nortzuk

nortzuk

1 izord. gald. (pl.)

quiénes. Ref. a persona.

Nortzuk geratuko dira bazkaltzen?: ¿Quiénes se quedarán a comer?

Esaiguzu nortzuk etorri diran: Dinos quiénes han venido. (bizk)

sin zeintzuk, nortsu

2 izord. erl.

quienes.

Mende-perpauseko aditza -(e)n edo bait- menderagailuagaz.

Ez leuke horditu gura, baina ez dau itxi gura tabernea eta beste lagun nortzukaz horditu ohi dan. (J. M. Zabala)

Nortzuen pekatuak parkatu daikezuezan, parkatuko jakez eta nortzuenak geratu daikezuezan, geratuak izango dira. (P. Astarloa)

notara emon/nortara eman

notara emon/nortara eman

1 ad. lok., ad. dau

parecerse.

Semeak notara emon dau, aitatara ala amatara?: ¿A quién se parece el hijo, al padre o a la madre? (bizk)

Gure alabak nortara eman ote du?: ¿ A quién se parece nuestra hija? (bat)

notatik/nortatik ekarri

notatik/nortatik ekarri

1 ad. lok., ad. dau

provenirle de quién.

Notatik ekarri ete dau hori jenio txarrori?: ¿De quién habrá heredado ese mal genio? (bizk)

notatik/nortatik etorri

notatik/nortatik etorri

1 ad. lok., ad. jako

provenirle de quién.

Notatik jatorko zaletasun hori?: ¿De quién le viene esa afición? (bizk)