Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
aitzur
(bat)
atxur
(bizk)
Eu
1
iz.
Nekaz.
azada
.
Aitzur-begi
:
Ojo de la azada.
(bat)
Aitzurrari kirtena ipini
:
Ponle el mango a la azada.
(bat)
sin
zozpal
,
ezpal
,
mahaspasa
2
iz.
(kolok.)
pedo
,
cogorza
,
tajada
,
borrachera
.
Gehienetan,
hartu, harrapatu, ekarri, eraman, eduki
eta antzeko aditzakaz erabilten da.
Denok ere aitzur ederra ekarri genuen
:
Todos íbamos con una cogorza de aúpa.
(bat)
Horrek darama aitzurra! Zutik egoteko ere ez da kapaz!
:
¡Vaya pedo lleva! ¡Si no se tiene en pie!
(bat)
sin
mozkor
,
mozkorraldi
,
hordi
,
hordialdi
,
katu
,
albora-karga
3
iz.
cuchilla de afeitar
.
Aitzurra pasatu du hanketatik hondartzara joateko
:
Ha pasado la cuchilla por las piernas para ir a la playa.
(bat)
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
aitzur mehar
aitzur
mehar
(bat)
atxur bedar
(bizk)
1
iz.
azada pequeña que se emplea en terrenos pedregosos
.
Harri asko dagoen lekurako hobe duzu aitzur meharra
:
Mejor si coges la azada pequeña si vas a trabajar en sitios pedregosos.
(bat)
aitzur-kirten
aitzur
-kirten
(bat)
atxur-kirten
(bizk)
1
iz.
mango de la azada
.
Burutik behera jo zuen aitzur-kirtenarekin
:
Le dio en la cabeza don el mango de la azada.
(bat)
aitzurka
aitzur
ka
(bat)
atxurka
(bizk)
1
adb.
cavando
,
excavando con la azada
.
Aitzurka ari dira urarentzat hodia sartzeko lekua egiten
:
Están cavando con la azada para meter la tubería del agua.
(bat)
sin
atxurretan
(bizk)
/
aitzurketan
(bat)
2
adb.
dando golpes con la azada
.
Aitzurka bota dute atea
:
Han echado la puerta pegando golpes con la azada.
(bat)
aitzurra harrapatu
aitzur
ra harrapatu
(bat)
atxurra harrapau
(bizk)
1
ad. lok.
,
ad. dau
agarrarla
,
emborrachar
,
embriagar
.
Astebururo aitzurra harrapatzea ez da harro egoteko motiboa
:
Agarrarla cada fin de semana no es para estar orgulloso.
(bat)
sin
mozkorra hartu
,
mozkortu
,
katua hartu
,
katutu
,
eperra harrapatu
,
albora-kargea euki
(bizk)
/
albora-karga eduki
(bat)
aitzurrean
aitzur
rean
(bat)
atxurrean
(bizk)
1
adlag.
cavando
,
excavando con la azada
.
Aitzurrean ari da ama baratzean
:
La madre está en la huerta cavando con la azada.
(bat)
Aitzurrean ezin zuen, zahartua baitzen
:
No podía excavar con la azada porque estaba mayor.
(bat)
Morrosko hari aitzurrean irabaztekorik ez zegoen
:
No había manera de ganarle al mocetón aquel cavando con la azada.
(bat)
sin
atxurretan
(bizk)
/
aitzurketan
(bat)
aitzurrean egin
aitzur
rean egin
(bat)
atxurrean egin
(bizk)
1
ad. lok.
,
ad. dau
cavar
,
trabajar la tierra con la azada
.
Aitzurrean egin dut goizean eta gerriko mina egin zait
:
He estado cavando a la mañana y me ha producido dolor de cintura.
(bat)
sin
atxurtu
(bizk)
/
aitzurtu
(bat)