Labayru Hiztegia

tirar Es

1 vb. Lanzar

jaurti, bota, e(ra)gotzi, jaurtigi/jaurtiki, iraitzi, urtigi/aurtiki (clás.).

Tiró el balón con mucha fuerza: Baloia indar handiz jaurtiki zuen. (bat)

sin arrojar, lanzar

2 vb. Derribar

(lurrera) bota, erauzi, [lurrera | behera | ...] jaurtigi/jaurtiki | jaurti, eratsi/eraitsi, jatsi/jaitsi, lurreratu, iramon (clás.).

Van a tirar esas casas para construir unas nuevas: Etxe horiek botako dituzte berriak eraikitzeko. (bat)

sin derribar

3 vb. Desechar

(zakarretara | zaborretara | zaramara) bota.

Si no lo vas a utilizar, tíralo: Ez badozu erabiliko, bota eizu. (bizk)

4 vb. Disparar

tiro | su egin, tiratu, tiroa bota.

No tires a cualquier pájaro: Ez egiozu tiro egin edozein txoriri.

5 vb. Ref. a cohetes, hacer explotar

bota.

Tiraron cohetes para celebrar el triunfo: Txapliguak bota zituzten garaipena ospatzeko.

6 vb. (col.) Suspender a alguien

-(r)i suspendidu/suspenditu, -(r)i suspensoa ipini | jarri, -(r)i gainditu | aprobau/aprobatu ez.

Siempre me tiran en matemáticas: Beti suspendiduten deuste matematiketan. (bizk)

7 vb. Malgastar

bota, barra-barra gastau/gastatu, xahutu, barreiatu, eralgi, hondatu, zabaldu, zarrasteldu; fig irazi, urtu, jan, garbitu.

Comprar cosas que no necesitas es tirar el dinero: Behar ez dozuzan gauzak erostea dirua botatea da. (bizk)

sin derrochar

8 vb. Publicar o editar

argitaratu, argitara emon/eman, plazaratu, kaleratu (hacer público).

Se vendieron todos los ejemplares que se tiraron: Argitaratutako ale guztiak saldu zituzten. (bat)

sin publicar

9 vb. Ref. a prendas de vestir, quedar justo

estu | justu euki/eduki, tiratu.

Esta camisa me tira por todas partes: Hau alkondarau lar estu daukat; honek alkondara honek tiratu egiten deust leku guztietatik. (bizk)

10 vb. Atraer

-(r)i tiratu, erakarri; gustar gustau/gustatu, gustuko | gogoko izan.

El deporte no me tira: Kirola ez zait gustatzen. (bat)

11 vb. Hacer fuerza hacia sí

-(r)i tiratu, -(r)i tira | teink/tenk egin.

Tira de la cuerda: Sokeari tiratu. (bizk)

Tira de ahí: Tira egin hortik.

12 vb. Durar o seguir

jarraitu, segidu/segitu, iraun; funcionar ibili, funtzionau/funtzionatu.

Mientras este coche tire, no me voy a comprar otro: Hau dabilen bitartean, ez dot nik beste kotxerik erosiko. (bizk)

13 vb. Dirigirse o torcer

jo, joan, egin, hartu.

Tira a la derecha: Eskoatara jo; eskoatara egin. (bizk)

14 vb. Ref. a colores, tender

[gorri | zuri | ...] antzekoa izan, -zka/-xka | -kara izan.

Tirar a blanco: Zurizka/zurixka.

Tirar a rojo: Gorrizka/gorrixka, gorrikara.

Tirar a oscuro: Ilunkara.

Esta falda tira a azul: Gona hau urdin antzekoa da.

15 vb. (col.) Parecer

antza izan | euki/eduki | hartu, emon/eman.

Ese niño tira a su madre: Horrek umeak amatara emon dau; ume horrek amaren antza dauka; ume horri amaren antza hartzen deutsat.

16 vb. Prender bien

tiratu.

El puro no tira: Txokorrak ez dau tiratzen. (bizk)

17 vb. En algunos juegos

bota.

¿Quién ha tirado el seis de oros?: Nork bota du seiko urrea? (bat)

18 vb. En fotografía

egin, atera.

La foto que tiró quedó muy bien: Egin eban argazkiak sano ondo urten eban. (bizk)

19 vb. Arrojarse o lanzarse

bere burua bota (precedido de gen. reflexivo.), oldartu (abalanzarse).

Se tiró desde un tercer piso: Bere burua hirugarren pisutik bota zuen. (bat)

20 vb. (vulg.) Tener una relación sexual

narrua/larrua jo, txortan egin.

Dice que se ha tirado a todas las chicas del pueblo: Herriko neska guztiakaz narrua jo dauela dino. (bizk)

21 vb. prnl. (col.) Permanecer o estar

emon/eman, egin, egon.

Se tira horas al teléfono: Orduak emoten ditu telefonoan parauta. (bizk)