Labayru Hiztegia

-Me ha dolido en el alma lo que me ha dicho. -Está claro que quería hacerte daño: -Ondo sentitu zaizkit hark esandakoak. -Izan ere min emateko berbak izan dira! (bat)

llegarle al alma

llegarle al alma

1 loc. vb.

bihotzean ikutu (bizk)/bihotzean ukitu (bat)

bihotzean jo

(bihotza) hunkitu

ondo sentidu (bizk)/ondo sentitu (bat)

Las imágenes de aquellos niños hambrientos me llegaron al alma: Ume gosekil hareek ikusteak bihotzean ikutu ninduan. (bizk)

-Creo que me he excedido en mis palabras. -No lo sé, pero a ella le han llegado al alma: -Uste dut hitz gogorrak erabili ditudala. -Ez dakit, baina berari ondo sentitu zaizkio! (bat)

llevar clavado en el alma

llevar clavado en el alma o tener clavado en el alma

1 loc. vb.

gogotik behingoan joan ez

burutik ezin kendu

erraz ahaztu ez

barruan sartuta euki (bizk)/barruan sartuta eduki (bat)

bihotzean josia

no poder (ni) con su alma

no poder (ni) con su alma

1 loc. vb. (col.)

bere buruaren gainean egoteko gauza izan ez

ezin bere buruari eutsi

ezin oinen gainean egon

hanken gainean ozta-ozta ibili

sats eginda egon (fig.)

hauts eginda egon (fig.)

no poder del cansancio:
neka-neka eginda egon

errementauta egon (bizk)/errementatuta egon (bat) (fig.)

leher eginda egon (fig.)

ezertarako gauza izan ez

Sí que tiene gracia que tenga uno que jubilarse cuando ya no puede ni con su alma: Bere buruaren gainean egoteko gauza ez danean bat, orduan jubilau behar izana, hori be bada! (bizk)

¡No puedo con mi alma! ¡En todo el día no he tenido un respiro!: Hauts eginda nago! Egun osoan arnasa hartzeko astirik ere ez dut izan! (bat)

sin no poder con sus huesos

partir el alma

partir el alma o romper el alma [a alguien]

1 loc. vb.

bihotza erdibitu

bihotza erdi bi egin edo bihotza bi erdi egin

barrua hausi (bizk)/hautsi (bat)

bihotza eroan (bizk)/bihotza eraman (bat)

bihotza erdiz erdi partitu (bat)

bihotzean zauskadea (bizk)/zauskada egin (bat) (expr.)

ikusi partírsele el alma o rompérsele el alma

Me parte el alma recordar que miles de niños mueren de hambre al día: Milaka ume gosez hiltzen direla egunean gogoratzeak bihotza bi erdi egiten dit. (bat)

Lo vimos llorando y nos partió el alma: Negar baten ikusi genduan eta bihotza erdi bi egin euskun horrek. (bizk)

sin partir el corazón o romper el corazón

partírsele el alma

partírsele el alma o rompérsele el alma

1 loc. vb.

bihotza erdibitu

bihotza erdi bi egin edo bihotza bi erdi egin

barrua ilundu

barrua laztu

bihotza estali (bat)

bihotzeko ikara batek hartu (expr.)

ikusi partir el alma o romper el alma

Cuando me dijo que no quería saber nada más de mí, se me partió el alma: Nitaz gehiago jakin nahi ez zuela esan zidanean, bihotza erdiratu zitzaidan. (bat)

¡Por Dios, qué desgracia! Se me parte el alma al mirarlo: Ene! Hori ezbeharra, hori! Begiak hara eginda, barrua ilundu egiten jat. (bizk)

sin partírsele el corazón o rompérsele el corazón

salirle del alma

salirle del alma

1 loc. vb.

barru-barrutik esan

barren-barrenetik esan (bat)

bihotzaren barrutik esan

bihotzaren barrenetik esan (bat)

bere-beretik mintzo izan (bat)

barrenak eman (bat)

Puede que no haya hecho bien en decírtelo, pero me ha salido del alma: Baleiteke ondo egin ez izana, baina barru-barrutik esan deutsudaz. (bizk)

sentir en el alma

sentir en el alma

1 loc. vb. Estar muy apenado

(bihotzean) pena handia hartu

(bihotzean) pena handia euki (bizk)/(bihotzean) pena handia izan (bat)

barru-barruan sentidu (bizk)/barru-barruan sentitu (bat)

ondo sentidu (bizk)/ondo sentitu (bat)

bihotz mamin-maminean entzun (bizk)/bihotz mami-mamian entzun (bat)

Cuando supe que había fallecido, lo sentí en el alma: Hil zala jakin nebanean, pena handia hartu neban. (bizk)

2 loc. vb. Estar muy arrepentido

damu handia hartu

damu handia euki (bizk)/damu handia izan (bat)

bihotzeko damua euki (bizk)/bihotzeko damua izan (bat)

barruko damua euki (bizk)/barruko damua izan (bat)

bihotzez damu izan

osoan damutu

Siento en el alma el daño que te he causado: Osoan damutu zait zuri min egin izana. (bat)