Labayru Hiztegia

Comentarios y sugerencias

asto Eu: 1 iz. Zool. (Equus asinus)

asno, burro.

Asto gainean joan da.

Astoak arrantza egin dau.

esr Astoa zaldiz jantzi arren, beti asto: Aunque la mona se vista de seda, mona se queda.

esr Astoarekin ibili eta arrantza ikasi: Todo se pega.

esr Astoagaz adi kirolean ta deik buztanaz bizarrean. (RS 116) (Itzulp. Regocíjate con el asno, darte ha en la barba con el rabo)

: 2 adj. (kolok.), (peior.)

burro -rra, necio -cia.

Gizon hori asto hutsa da.

Asto hori! Astoa zer zara ba!

Burugogorra ta astoa izan behar horretarako!

sin astotzar, astakirten, astapiku, astazakil, astapito, inozo

: 3 iz.

caballete, asnilla, soporte.

sin astazaldi, krispi

asto izan

asto izan

1 ad. lok., ad. da (arr.) Jok.

quedársela.

Nor da asto?: ¿Quién se la queda?

asto-astoka

asto-astoka

1 adb. Jok.

(jugar) al burro seguido.

2 adb. Jok.

juego del burro.

sin bizkar jauzika

asto-behar

asto-behar

1 iz.

trabajo fatigoso.

Garriko mina eukitea normala da holako asto-beharrak egin eta gero: Es normal que te duela la cintura después de los trabajos fatigosos que has hecho. (bizk)

asto-korotz/-gorotz

asto-korotz/-gorotz

1 iz.

excremento de burro.

asto-lan

asto-lan

1 iz.

trabajo fatigoso.

Gaztetan makina bat asto-lan egindakoak gara: Cuando éramos jóvenes trabajábamos fatigosamente. (bat)

asto-laster

asto-laster

1 iz. (pl.) Ohit.

carrera de burros.

asto-proba

asto-proba

1 iz. Kirol.

arrastre de piedra (con burros).

astoa jaunetan

astoa jaunetan

1 adb. lok.

para nada, ni un ápice.

Konparazinozko perpausetan eta ezezko esaldietan.

Ni zugaz astoa jaunetan baino gitxiago fietan naz: No me fío ni un ápice de ti. (bizk)

astoa joan eta mandoa etorri

astoa joan eta mandoa etorri

1 ad. lok., ad. da (hum.)

salir de Guatemala y entrar en Guatepeor, de mal en peor.

Prestamo txikia kentzeko handia eskatzea izan zen astoa joan eta mandoa etortzea: Pedir uno grande para quitar el préstamo pequeño, fue salir de Guatemala para entrar en Guatepeor. (bat)

sin sasitik berrora, gero(z) eta okerrago, gero(z) eta txarrago, zalditik astora (eta astotik lurrera), zalditik astora joan, usotik usarrera joan

astoa saldu eta mandoa erosi

astoa saldu eta mandoa erosi

1 ad. lok., ad. dau (hum.)

de mal en peor, salir de Guatemala y entrar en Guatepeor.

Banandu zanetik dabil astoa saldu eta mandoa erosi: Desde que se separó va de mal en peor. (bizk)

Taberna itxi zuenetik ez du lan egonkorrik lortu, eta hor ari da tailer batetik bestera hemen astoa saldu eta han mandoa erosi: No encuentra trabajo estable desde que cerró el bar y va de taller en taller saliendo de Guatemala y entrando en Guatepeor. (bat)

sin zalditik astora (eta astotik lurrera), zalditik astora joan

astoaren arrantza

astoaren arrantza

1 iz.

nimiedad, fruslería, futilidad, bagatela; baratija.

Inork ez deutsu gertatu jatzuna ukatuko, baina astoaren arrantzea baino ez da: Nadie te niega lo que te ha ocurrido, pero es una nimiedad. (bizk)

sin huskeria, txikikeria, ezebezkeria (bizk)/ezerezkeria (bat), ahuntzaren gauerdiko eztula, belearen ele

astoaren buztanaren moduan

astoaren buztanaren moduan

1 adb. lok. (kolok.)

al pelo, a huevo.

etorri adizagaz.

Astoaren buztanaren moduan jatort hau gura izan dodana egiteko: Esto me viene al pelo para hacer lo que tenía pensado. (bizk)

sin karakolaren tapearen moduan, erara, eraz

astoaren goizeko arrantzea izan ez/astoaren goizeko arrantza izan ez

astoaren goizeko arrantzea izan ez/astoaren goizeko arrantza izan ez

1 ad. lok., ad. da (kolok.)

no ser moco de pavo.

Hiru orduko kontzertua ez da astoaren goizeko arrantzea: Un concierto de tres horas no es moco de pavo. (bizk)

sin txori-kaka izan ez, ahuntzaren gauerdiko eztula izan ez, txakurraren gauerdiko aharrausia izan ez, txakurraren putza izan ez, atearen azpiko orria izan ez, pikaren azken umea izan ez

astoaren txalma baino alferragoa izan

astoaren txalma baino alferragoa izan (bat) astoaren txalmea baino alperragoa izan (bizk)

1 ad. lok., ad. da (kolok.)

ser más vago que la chaqueta de un guardia.

Etxea jaso barik dauka beti, astoaren txalma baino alferragoa da: Siempre tiene la casa sin recoger, es más vago que la chaqueta de un guardia. (bat)

sin korotza baino alperragoa izan (bizk)/gorotza baino alferragoa izan (bat), zorria baino alperragoa izan (bizk)/zorria baino alferragoa izan (bat), galbahea baino alperragoa izan (bizk)/galbahea baino alferragoa izan (bat), tximiniatik doan kea baino alperragoa izan (bizk)/tximiniatik doan kea baino alferragoa izan (bat)

astoaren txalmea baino alperragoa izan

astoaren txalmea baino alperragoa izan (bizk) astoaren txalma baino alferragoa izan (bat)

1 ad. lok., ad. da (kolok.)

ser más vago que la chaqueta de un guardia.

Gaur be ez dau ezer egingo; astoaren txalmea baino alperragoa da eta: Hoy tampoco hará nada; es más vago que la chaqueta de un guardia. (bizk)

astoari konfiteak emon/eman

astoari konfiteak emon/eman

1 ad. lok., ad. deutso

echar margaritas a los cerdos.

Gure aitari sukaldaritza berriko kutixia lurruntsuak ekartzea astoari konfiteak ematea da: Traer a nuestro padre caprichos humeantes de la nueva cocina es echar margaritas a los cerdos. (bat)

bereak eta asto beltzarenak entzun

bereak eta asto beltzarenak entzun

1 ad. lok., ad. dau (kolok.)

cantar las cuarenta.

Ikusten badut ikusi, bereak eta asto beltzarenak entzun beharko dizkit, aluorrek!: Como le coja, le voy a cantar las cuarenta a ese imbécil. (bat)

sin bereak eta asto zaharrarenak entzun, berealdikoak entzun, sekulakoa entzun edo sekulakoak entzun

bereak eta asto zaharrarenak entzun

bereak eta asto zaharrarenak entzun

1 ad. lok., ad. dau (kolok.)

cantar las cuarenta.

Prisarik euki ez baneu, bereak eta asto zaharrarenak entzun beharko eustezan! : Porque tenía prisa, si no, les hubiese cantado las cuarenta. (bizk)

sin bereak eta asto beltzarenak entzun, berealdikoak entzun, egundokoak entzun, bereak eta bi entzun, bereak eta bost entzun