Argazkia: Labayru Fundazioa
be(re) (bizk) ere (bat) Eu
1 lokail.
Baiezko esaldietan.
Amama be gugaz bizi da: Mi abuela también vive con nosotros. (bizk)
Bazoaz kalera? Neu be bai: ¿Vas a la calle? Yo también. (bizk)
Lagunak be oporretan dagoz: Mis amigas también están de vacaciones. (bizk)
sin halaber
2 lokail.
Ezezko esaldietan.
Atzo bere ez zan etorri: Ayer tampoco vino. (bizk)
Zu ez bazoaz, neu be ez: Si tú no vas, yo tampoco. (bizk)
Gizonak ez dau erosi eta neuk be ezin izan dot egin: Mi marido no lo ha comprado y yo tampoco he podido hacerlo. (bizk)
sin ezta
3 lokail.
hasta, incluso.
Baiezko esaldietan.
Lorontzietan be landatu ditugu piperrak: Hasta en tiestos hemos plantado pimientos. (bizk)
Laguntzat neukanak be salatu egin nau danon aurrean: Hasta el que creía que era mi amigo me ha delatado delante de todos. (bizk)
sin ginoko
4 partik.
nada de nada; de ninguna de las maneras.
ezer, inor... lako izenordainen eta inon, ezelan... lako adberbioen indargarria ezezko esaldietan.
Ezer be ez deutsat nik esan: Yo no le he dicho nada de nada. (bizk)
Zuk holangorik egin? Ezergaitino be ez!: ¿Hacer algo semejante tú? ¡De ninguna manera! (bizk)
5 partik.
ni, ni siquiera.
Ezezko esaldietan.
Ez daki zertan dabilen be: No sabe ni en lo que anda. (bizk)
Autortu be ez dau egingo hori: Ni lo reconocerá. (bizk)
Sinistu bere ezin leiteke egin hori: No se puede ni creer. (bizk)
Horrek ganoraz berba egiteko be ez dau balio: Ese no vale ni para hablar con fundamento. (bizk)
6 partik.
incluso.
oraindino, barriz, beti, badaezpadan... lako adberbioen indargarria.
Zoaz inori ezer esan barik, badaezpadan be: Vete sin decírselo a nadie, por si acaso. (bizk)
Hondino be hemen? Ea ba, mutiko, mobidu hadi!: ¿Todavía aquí? ¡Muévete, chaval! (bizk)
Ostera be joan beharko dala dino horrek: Esa dice que tendrá que volver otra vez. (bizk)
7 partik.
¡mira que...!
Aditz-izenaren indargarria.
Egin be egitea!: ¡Mira que hacer eso! (bizk)
Holangorik pertsoneak esatea bere...!: ¡Mira que decir semejante cosa! (bizk)
Erakutsi be egitea!; lotsarik ez dauka horrek!: ¡Mira que enseñarlo!; ¡no tiene vergüenza! (bizk)
8 partik.
Perpausean jokaturik doan aditzaren partizipiozko formearen indargarria.
Bera izan da, izan be, eskolan ondoen ibili dana: Ha sido ella, precisamente, la que mejor andaba en la escuela. (bizk)
Emon be, neuk emon neutsan horretarako bidea: En realidad, le di yo pie a tomar esa decisión. (bizk)
9 partik.
ni siquiera.
Galdegaia dan aditzaren indargarria; partizipioaren atzean eta egin aditzagaz lagunduta.
Entzun be ez dot nik holakorik egin!: ¡Ni siquiera he escuchado algo parecido! (bizk)
10 mend. kontzes.
Aurrean baldintzazko perpausa edo adberbiozko partizipioa dauela.
Zaharra bada be, ez da atzean gelditzen: Aunque sea viejo, no se queda atrás. (bizk)
Ikusita be, ezin sinistu: No me lo puedo creer, a pesar de haberlo visto. (bizk)
Etorri ezta bere, bardin da: Aunque no haya venido, da igual. (bizk)
11 mend. helb.
no sea que.
Aurrean -(t)zeko osagarria dauela.
Minen bat egiteko be!: ¡No sea que te hagas daño! (bizk)
Kontu handiz ibili zaitez, bertan jausi eta garbitzeko be!: Ándate con mucho cuidado, ¡no sea que te caigas y te mates! (bizk)