Euskera
Castellano
Labayru Hiztegia
DICCIONARIO
LABAYRU
DICCIONARIO
FRASEOLÓGICO
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Comentarios y sugerencias
erdi
Eu
1
iz.
(sarr. pl.)
mitad
,
medio
.
Alper eta erdi zara zu, ez dozu ezer egin egun osoan
:
Eres medio vago, no has hecho nada en todo el día.
(bizk)
Umeek lau eta erdietan urteten dabe ikastolatik
:
Los niños salen del colegio a las cuatro y media.
(bizk)
Hemengo libururik erdiak sitsak janda dagoz
:
La mitad de estos libros se los ha comido la polilla.
(bizk)
Ikasleen erdiak txarto egin du ariketa hau
:
La mitad de las alumnas ha hecho mal este ejercicio.
(bat)
Agur jaunak / jaunak agur / agur t'erdi.
(Herrikoa)
esr
Usteak, alde erdia ustel
:
Las esperanzas fallan demasiadas veces.
(E. Garibai)
2
iz.
medio
,
centro
.
Lekuzko kasuetan.
Arratsalde erdira arte ez da agertu
:
No ha aparecido hasta media tarde.
Kale erdian topau neban
:
Me lo encontré en medio de la calle.
(bizk)
Hilaren erditik aurrera
:
A partir de la mitad del mes.
(bat)
Gela erdiko mahaia
:
La mesa central de la clase.
sin
erdikalde
(bizk)
/
erdialde
(bat)
,
erdiune
(bizk)
/
erdigune
(bat)
,
erditsu
,
garri
(bizk)
/
gerri
(bat)
3
adb.
semi(-)
,
medio -a
.
Aditz, adjektibo, adberbio eta izenen aurrean.
Jo-jo egin eben eta erdi hilik geratu zan
:
Le pegaron y quedó medio muerto.
(bizk)
Erdi euskeraz eta erdi gazteleraz egiten dau
:
Habla medio en euskera, medio en castellano.
(bizk)
Ezer ere ez dugu ulertu, oraindik erdi lo gaude eta
:
No hemos entendido nada, todavía estamos medio dormidos.
(bat)
Erdi haserrerik etorri jaku
:
Nos ha venido medio enfadado.
(bizk)
Erdi gorra dauka, arean-arean entzun egiten dau hondino
:
Está medio sordo, todavía escucha algo.
(bizk)
Andra erdi itsu bat etorri zan
:
Vino una mujer medio ciega.
(bizk)
sin
ia-ia
,
ia
,
kasik
4
ad. da
,
ad. dau
parir
,
dar a luz
.
Erdiminak zituen baina ezin zen erdi
:
Tenía dolores de parto, pero no podía parir.
(bat)
Eba Kainez erdi zen.
Hiru haurtxo erdi zituen era batera
:
Parió tres bebés a la vez.
(bat)
sin
erditu
Términos relacionados
erdi bana
erdi
bana
1
adb. lok.
a medias
,
la mitad cada uno
.
Bereak beretzat eta besteenak erdi bana
:
Lo suyo para ella y lo de los demás a medias.
Bien artean erdi bana eben etxea
:
Tenían la casa entre las dos, la mitad cada una.
(bizk)
sin
buruz buru
,
erdizana
erdi bana egin
erdi
bana egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
repartir a medias
.
Erdi bana egin dabe bazkaria
:
Han repartido la comida a medias.
(bizk)
sin
erdibanatu
,
erdizkatu
erdi barreka | barrezka
erdi
barreka | barrezka
1
adb. lok.
medio riendo
.
Itandu ebanari erdi barreka baietz erantzun eutsan
:
A aquel que preguntó le contestó que sí medio riendo.
(bizk)
erdi bi
erdi
bi
1
adb. lok.
destrozado -da
,
dividido en dos partes
.
Etxeko guztiak erdi bi geratu ziran
:
Todos los de casa se quedaron destrozados.
(bizk)
Bihotza erdi bi jaso zuen semea lurretik
:
Destrozada, levantó a su hijo del suelo.
(bat)
sin
apurtu
erdi bi egin
erdi
bi egin
1
ad. lok.
,
ad. da
,
ad. dau
dividir(se) en dos
;
romper
(se)
,
destrozar
(se)
.
Pitxerra jausi eta erdi bi egin zen
:
Se cayó la jarra y se dividió en dos.
(bat)
Burua erdi bi egingo deuat nik, gero!
:
¡Te voy a romper la cabeza!
(Otxolua)
(bizk)
sin
erdibitu
erdi egin
erdi
egin
1
ad. lok.
,
ad. da
parir
,
dar a luz
.
Emaztekia ume batez erdi egin da
:
La mujer ha dado a luz.
(bat)
sin
erditu
erdi hilean
erdi
hilean
1
adb. lok.
(hum.)
más para allá que para acá
,
a punto de morir
.
Egiten dauen beroagaz erdi hilean urten dabe umeek futbol-zelaitik
:
Con este calor los niños han salido del campo de fútbol más para allá que para acá.
(bizk)
erdi jantzian
erdi
jantzian
1
adb. lok.
a medio vestir
,
medio desnudo
.
Zaratea entzun nebanean, karraderan urten neban erdi jantzian
:
En cuanto escuché ruido, salí corriendo a medio vestir.
(bizk)
erdi lo
erdi
lo
1
adb. lok.
soñoliento -ta
,
semidespierto
,
medio dormido
.
Sarritan
egon
aditzagaz.
Zoaz ohera, hor erdi lo egon gabe
:
Vete a la cama, en vez de estar ahí soñoliento.
(bat)
Erdi lo egoan heldu ginanean
:
Cuando llegamos estaba semidespierto.
(bizk)
sin
erdi lotan
erdi lotan
erdi
lotan
1
adb. lok.
soñoliento -ta
,
semidespierto
,
medio dormido
.
Ez zaitut barruntau, erdi lotan egon naz eta
:
No te he sentido, estaba medio dormido.
(bizk)
sin
erdi lo
erdi mozkorrik
erdi
mozkorrik
1
adb. lok.
medio borracho
,
achispado -da
.
Kopa erdi edanda erdi mozkorrik paretan naz ni
:
Con media copa me suelo notar achispado.
(bizk)
erdi negarrez
erdi
negarrez
1
adb. lok.
medio llorando
.
Erdi negarrez topau genduan, painelua eskuan hartuta eukala
:
Lo encontramos medio llorando, con el pañuelo en las manos.
(bizk)
erdi-merdi | -merdiko
erdi
-m
erdi
| -m
erdi
ko
1
adj.
,
izlg.
mediano -na
.
Ez da guztiz ona, bitartekoa edo erdi-merdia esango neuke nik
:
No es bueno del todo, diría que es intermedio.
Erdi-merdiko lana aurkeztu duzu; hobea egin zenezakeen
:
Has entregado un trabajo mediocre; podrías haberlo hecho mejor.
(bat)
sin
erdipurdiko
erdika
erdi
ka
1
adb.
a medias
.
erditik bi egin
erdi
tik bi egin
1
ad. lok.
,
ad. da
,
ad. dau
partir(se) por la mitad
,
romper(se) en dos trozos
.
Lurrera jausi zan jarroa eta erditik bi egin zan
:
El jarro se cayó al suelo y se partió por la mitad.
(bizk)
sin
erdibitu
erditik egin
erdi
tik egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
partir por la mitad
.
sin
erdibitu
erdiz
erdi
z
1
adlag.
a medias
,
en parte
.
esr
Maiatza, erdiz hotzak hila, eta erdiz beroak errea.
erdiz erdi
erdi
z
erdi
1
adb. lok.
completamente
,
de lleno
,
por la mitad
,
en pleno centro
.
Erdiz erdi egin dau huts
:
Se ha equivocado de lleno.
(bizk)
Erdiz erdi harrapatu zuten gezurretan
:
Le pillaron mintiendo completamente.
(bat)
sin
bete-betean
2
adb. lok.
a medias
.
Erdiz erdi azaldu zizkigun bere arazoak
:
Nos contó sus problemas a medias.
(bat)
Erdiz erdiz eginda dago, bihar amaituko dogu
:
Está hecho a medias, lo terminaremos mañana.
(bizk)
3
adb. lok.
mitad y mitad
.
Ura eta ardaoa erdiz erdi nahastau behar doguz
:
El agua y el vino los tenemos que mezclar mitad y mitad.
(bizk)
erdiz-erdiz
erdi
z-
erdi
z
1
adb.
mitad y mitad
,
a medias
.
Hor dagoan okaran-platerkadea erdiz-erdiz jango dogu
:
Comeremos a medias el plato de ciruelas que está ahí.
(bizk)
erdizka
erdi
zka
1
adb.
a medias
,
incompletamente
.
Dena egiten duzu erdizka; zergatik ez duzu inoiz amaitzen zeure arloa?
:
Lo haces todo a medias; ¿por qué nunca terminas tu tarea?
(bat)
Erdizka bada bere, irakurrizu egunkaria egunero
:
Aunque sea a medias, lee el periódico todos los días.
(bizk)
sin
erdipurdika
,
erdipurdi
2
adb.
la mitad cada uno
,
a medias
.
Horretan erdizka egingo dogu; zuk apur bat eta nik beste apur bat
:
Eso lo vamos a hacer a medias; tú un poco y yo otro poco.
(bizk)
Bereak bere eta inorenak erdizka
:
Lo suyo suyo y lo de los demás a medias.