Argazkia: Labayru Fundazioa
golpe Es
1 s.m. Choque
kolpe, zartada(ko), zarta(te)ko, takateko, brastada, plaustada (caída), taupada (ref. al corazón), [kokot/kokote | lepo | ...]-(ta)ko, -(k)ada, -aldi; fuerte danbateko, dartada.
Onomatopeya: plaust, danba, ta, kask, zapart, zaplast, brast, pla.
Golpe en la espalda: Bizkarrekoa, lepokoa.
Golpe en la nariz: Surre(ta)koa/sudurre(ta)koa.
Golpe con un palo: Makila(ka)da.
Golpe de arado: Iraulaldia.
Le dio un fuerte golpe a la pared porque estaba enfadado: Takateko itzela emon eutsan hormeari haserratuta egoalako.
2 s.m. Daño
narruko, larruko, zartada(ko), plaustada, brastada, zarta(te)ko, kolpe, -(ta)ko, -kada; en el trasero eperdiko/ipurdiko, mokorkada, talo, albokada (en el costado); en la cara txalo, arpegiko/aurpegiko, matrailako/matraileko, belarrondoko, zaplada(ko), zaplazteko, zaplastada; en el morro musturre(ta)ko/muturre(ta)ko, ezpane(ta)ko/ezpaine(ta)ko, mosuetako/musuetako.
Resbaló y cayó cuesta abajo, dándose un golpe de muerte: Egundoko larrukoa hartu zuen, labain egin eta aldasbeheran jausi zenean.
Le dio un fuerte golpe en la cara para hacerle callar: Aurpegiko ederra emon eutsan isilarazoteko.
3 s.m. Desgracia o infortunio
ezbehar, beharrez, zoritxar, zorigatx/zorigaitz, zorigogor, zorigaizto; disgusto atsekabe, nahigabe, nahiez, samintasun, bihozmin (aflicción).
Fue un duro golpe perder a su madre cuando tan sólo tenía doce años: Hamabi urte baino ez zituala, ama galtzea ezbehar itzela izan zan.
4 s.m. Atraco
lapurreta, atraku.
Según la policía, los atracadores llevaban meses planeando el golpe: Poliziaren arabera, lapurrek hilabeteak zeramatzaten atrakua prestatzen.
5 s.m. Sorpresa
ezuste(ko), ustebako/ustekabe, itsumustu(ko), tupusteko, otoz otoko, sorpresa.
¡Qué golpe cuando supe que iba a ser madre de trillizos!: Zelako ezustea hirukoitzak izango nituela esan zidatenean!
6 s.m. Ocurrencia graciosa
urtenaldi/irtenaldi, urteera/irteera, ateraldi, akordu, esaera, osterako, zelebrekeria/xelebrekeria; chiste tortiko, ditxo, txiste.
Nos reímos mucho con él. ¡Tiene cada golpe!: Makina bat barre egin genduan beragaz. Euki be badauka urtenaldi bakotxik!
7 s.m. Ataque repentino
parrastada, bolada, erauntsi, pirrinta (más suave), aldi (frec. en composición), -(k)ada.
Un golpe de viento se llevó mi sombrero: Haize-parrastada batek txapela eroan eustan.
Le dio el golpe de tos en plena intervención: Berbetan egoala emon eutsan eztulaldi horrek.
8 s.m. En deporte
kolpe, jaurtiketa (lanzamiento).
Necesitó un solo golpe para meter la bola de billar en el agujero: Kolpe bat nahikoa izan eban billar-bolea zulora sartzeko.