Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

itxura Eu: 1iz.

figura, traza, apariencia, aspecto.

Itxura barregarria dauka janzkera horrekin.

Itxura gaiztoko gizona.

Itxura hutsa da, dena azalekoa.

Mutiko horrek gaixo itxura dauka.

Bada itxuraren jabe: Es tan bueno como lo parece.

esr Zeinek bere itxura, herrik bere aztura: En cada tierra, su uso; y en cada casa, su costumbre. (A. Oihenart, Prov. 431)

sin jas, antz, planta, irudi, traza, patxada

: 2iz.

imagen, figura, representación.

Jaungoikoaren espiritua usoaren itxuran.

Ama Birjinaren itxura.

sin imajina, aintzura

: 3iz.

fundamento.

Gauzak itxura barik egiten dozuz.

Horrek ez du itxurarik.

sin zuztar, ganora

: 4iz. (sarr. pl.)

simulacro, simulación, comedia.

sin planta

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

itxura barik/gabe

itxura barik/gabe

1adb. lok.

sin fuste, de forma chapucera.

Egin egin dau, baina itxura barik: Hacer lo ha hecho, pero sin fuste. (bizk)

Lana itxura gabe aurkeztu zuela eta, irakasleak errepikatzeko eskatu zion: La profesora le pidió que repitiera el trabajo, porque lo había presentado de forma chapucera. (bat)

itxura baten/bate(a)n

itxura baten/bate(a)n

1adb. lok.

según parece, al parecer.

Nik neuk ez dakit seguru, baina itxura baten bera izan zan: No estoy muy seguro, pero según parece fue ella. (bizk)

sin antza danez/denez, dirudienez, irudiz

itxura on

itxura on

1iz.

buen aspecto.

Itxura ona dauka liburu honek.

Itxura oneko gaztea zara.

itxura txar

itxura txar

1iz.

mal aspecto.

Itxura txarra dakarzu, zer jazo jatzu?

Itxura txarreko gizon batzuk ikusi nebazan etxe bueltan.

itxura txarra hartu

itxura txarra hartu

1ad. lok., ad. dau/deutso (col.)

oler mal, dar mala espina, oler a chamusquina, oler a cuerno quemado.

Itxura txarra hartu diot egin didaten eskaintzari: Me ha olido a chamusquina la oferta que me han hecho. (bat)

sin susmo txarra hartu, usain txarra hartu, errezelo txarra hartu, errezelo txarra egin, traza txarra hartu, peko txarra hartu

itxurak egin

itxurak egin

1ad. lok., ad. dau

simular, fingir, aparentar.

Aurrean -(r)en osagarria edo artikulu bako izena dauela.

Gaixo-itxurak egiten zituan beharrera ez joateko: Se hacía el enfermo para no ir a trabajar. (bizk)

sin plantak egin, itxurea/itxura egin, irudia egin

itxurak jagon

itxurak jagon

1ad. lok., ad. dau

guardar las formas.

Itxurak jagotearren edozer egingo leuke: Haría cualquier cosa por guardar las formas. (bizk)

Barrutik txarto egon arren, itxurak jagoten ahalegintzen da beti: Aunque esté mal por dentro, siempre trata de guardar las formas.

itxurarren

itxurarren

1adb.

por mantener las apariencias, por aparentar, por guardar las formas.

Ez duzu gogoko, baina itxurarren baino ez bada ere, emaiozu musu bat: No te agrada, pero aunque sea solo por guardar las formas, dale un beso. (bat)

itxuraz

itxuraz

1adlag.

por su aspecto, según su apariencia.

Itxuraz ederra zen eta izaeraz ere barru onekoa: Era de hermosa apariencia y también de corazón. (bat)

sin irudiz

2adlag.

al parecer, por lo visto, aparentemente.

Itxuraz, ez dau aurkitu gura izan dauena: Por lo visto, no ha encontrado lo que quería. (bizk)

sin antza danez/denez, dirudienez

3adlag.

con buen aspecto, decentemente; con decoro, correctamente, guardando las formas.

Itxuraz agertzen da jendaurrean, baina ez da izatez horrelakoa: Delante de la gente guarda las formas, pero no es su comportamiento habitual. (bat)

Ezin hobeto hezi zuten eta itxuraz jokatzen erakutsi zioten: Recibió una educación excelente y le enseñaron a comportarse con decoro. (bat)

sin erara

4adlag.

en apariencia, simulando.

itxurazko

itxurazko

1adj., izlg.

aparente.

Itxurazko heriotza.

Itxurazko leialtasuna.

2adj., izlg.

ficticio -cia.

Hori itxurazkoa izan arren, errealitatean ere gerta daiteke.

sin irudizko, alegiazko

3adj., izlg.

de buen aspecto, decente, correcto -ta, honesto -ta.

Ea itxurazko laguna aurkitzen duzun.

sin itxurako, itxuroso, gisako

itxurea danez/itxura denez

itxurea danez/itxura denez

1adb. lok.

por lo que parece, según parece, al parecer.

Itxurea danez, ez dau gustura bazkaldu: Al parecer, no ha comido a gusto. (bizk)

sin antza, antza danez/denez, hurrean, dirudienez

itxurea emon/itxura eman

itxurea emon/itxura eman

1ad. lok., ad. deutso

dar forma, adecentar.

Ez dago ondo-ondo egin beharrik, itxurea emoten badeutsagu nahiko: No tenemos por qué hacerlo perfecto, si le damos forma es suficiente. (bizk)

sin antza emon/eman

2ad. lok., ad. deutso

parecer, dar la impresión de; notar.

Ikusi zuenean, itxura eman zion gaixorik zegoela: Cuando la vio, notó que estaba enferma. (bat)

sin igarri

itxurea gorde/itxura gorde

itxurea gorde/itxura gorde

1ad. lok., ad. dau

guardar las formas, guardar las apariencias o salvar las apariencias.

Arazoak izan arren, etxetik kanpora itxura gorde nahirik ibiltzen da: A pesar de los problemas que arrastra, intenta guardar las formas de puertas para afuera. (bat)