Euskera
Castellano
Labayru Hiztegia
DICCIONARIO
LABAYRU
DICCIONARIO
FRASEOLÓGICO
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Comentarios y sugerencias
jan
Eu
1
ad. dau
(col.)
comer
.
Jaizu zeozer.
Janda nago.
Jateko gagoz hondino.
Gitxi jan ezkero, gaixotu egingo zara.
Jateko orduan batzen da familia osoa.
Gosez dagoanari jaten emon.
Janez-janez itxarongo deutsut.
sin
elikatu
,
hartu
2
iz.
comida
,
alimento
.
Ez dau janak bakarrik asetzen gizona.
Hemen badaukagu bost eguneko jana.
Txakurrari jana emon behar jako.
Janaren janaz osasuna galdu eban neskatxiak.
esr
On deigula janak eta kalterik ez edanak
:
¡Que aproveche!
sin
janari
,
jateko
3
iz.
comida
,
banquete
.
Baba-jana
:
Alubiada.
Janera etorri ziran guztiak pozik urten eben.
San Andres egunean jana eukiten dabe arrantzaleak.
sin
oturuntza
4
ad. dau
comer
,
desgastar
,
corroer
,
erosionar
.
Aizto hau ugerrak janda dago.
Etxe zahar hori urak janda dago.
Artilezko manta sitsak jan zigun.
Zorroztarriak zorroztu eta jan egiten dau igitaia.
sin
gastau/gastatu
,
higatu
5
ad. dau
dilapidar
,
derrochar
.
Alpertzar horrek etxea aspaldi janda dauka.
Itxi ezkero, bereak eta inorenak, danak jango leukez.
sin
bota
,
xahutu
,
gastau/gastatu
,
eralgi
,
garbitu
6
ad. dau
consumir
,
gastar
.
Horrek autoorrek nireak baino gasolina gehiago jaten dau.
sin
kontsumidu
(bizk)
/
kontsumitu
(bat)
,
erre
Términos relacionados
jan barri(an)/berri(an)
jan
barri(an)/berri(an)
1
adb. lok.
recién comido
.
Jan berri nago eta ez daukat ezer jateko gogorik
:
Estoy recién comido y no me apetece comer nada.
(bat)
Ez da komenidu jan barrian uretara sartzea
:
No conviene meterse en el agua recién comido.
(bizk)
jan eta jan
jan
eta
jan
1
adb. lok.
comer y comer
,
sin parar de comer
.
Etxera sartu danetik jan eta jakin besterik ez dau egin
:
Desde que ha entrado en casa no ha parado de comer.
(bizk)
Jan eta jan ari da, eta ez da inoiz asetzen
:
Está comiendo y comiendo, y nunca se sacia.
(bat)
jan eta lo egin
jan
eta lo egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
comer y dormir a placer
;
vivir ociosamente
.
Hori ederto bizi da, jan eta lo
:
Vive muy bien, come y duerme a placer.
jan gitxiko/gutxiko
jan
gitxiko/gutxiko
1
adj. lok.
que come poco
,
de poco comer
.
Zaharrena jatuna da, baina hau jan gitxikoa da
:
El mayor come bien, pero este es de poco comer.
(bizk)
sin
jangartzu
(bizk)
/
jangartxu
(bat)
,
jakan
jan zahar
jan
zahar
1
adb. lok.
sin haber comido nada durante horas
.
Jan zahar gagoz
:
Llevamos muchas hora sin probar bocado.
(bizk)
sin
baraurik
,
barautan
jan zahar eginda
jan
zahar eginda
1
adb. lok.
que lleva muchas horas sin comer nada
.
Sartuko neuke zeozertxu ahora, jan zahar eginda nago eta
:
Ya comería algo, porque llevo muchas horas sin probar bocado.
(bizk)
jan zaharrean
jan
zaharrean
1
adb. lok.
en ayunas
,
sin haber comido nada durante horas
.
Jan zaharrean hartu behar duzu sendagai hau
:
Este medicamento lo tienes que tomar en ayunas.
(bat)
Jan zaharrean urdaileko mina izaten dut sarritan
:
Cuando estoy muchas horas sin comer, me suele doler el estómago.
(bat)
sin
baraurik
,
barautan
jan-arin
jan
-arin
1
iz.
comida ligera
,
piscolabis
,
aperitivo
.
Ez dogu bazkaldu; jan-arin bat baino ez dogu egin.
sin
mokau
(bizk)
/
mokadu
(bat)
,
ahamen
,
kopau
jan-edan
jan
-edan
1
iz.
comida y bebida
.
Jan-edana franko euki ezkero, ez dago ezeren ardurarik.
2
iz.
banquete
,
comilona
.
Egun guztia jan-edanean emon dogu.
Ez dauka beste akordurik jan-edana baino.
Jan-edanean ez gara txarrak.
Jan-edanaren gozoa! Kontu emonaren gaiztoa!
(J. A. Mogel)
sin
oturuntza
jan-gauza
jan
-gauza
1
iz.
alimento
.
sin
jaki
jan-hots
jan
-hots
erabili
jatots
jan-lege
jan
-lege
1
iz.
dieta
.
2
iz.
comida
.
Ref. al hecho de cumplir con la hora de comer.
egin
aditzagaz.
Jan-legea egin eta berriro irten ginen kalera.
jan-luze
jan
-luze
1
adj.
lento en el comer
.
jan-nahi
jan
-nahi
1
iz.
deseo de comer
.
Haren jan-nahia ezkutatu ezinekoa zen.
Jan-nahia nago.
sin
jangura
,
gose
jan-neurri
jan
-neurri
1
iz.
dieta
,
régimen dietético
.
jan-sagar
jan
-sagar
1
iz.
manzana de comer
.
Se contrapone a
sagardo-sagar,
que es la reservada para la elaboración de la sidra.
jan-urri
jan
-urri
1
iz.
poca comida
;
dieta
.
Jan-urrian euki ditu seme-alabak.
sin
dieta
,
janez