Labayru Hiztegia

LABAYRU
HIZTEGIA HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
guardar Es
1 vb. Cuidar
jagon, zaindu, babestu, gorde, begiratu; vigilar -(r)i kargu | kontu egin (tb. con hartu, -(r)i jaube/jabe | guardia egin, -(r)i sorotsi, -(r)en begira | zain egon.
El pastor guarda el rebaño de ovejas ayudado por su perro: Pastoreak txakurrak lagunduta jagoten dau artaldea. (bizk)
2 vb. Preservar
gorde, jagon, zaindu, begiratu, babestu, [-(r)i] lagundu (ayudar).
Dios nos guarde de todas las enfermedades: Jainkoak gaitz guztietatik gorde gaitzala. (bat)
3 vb. Colocar en un lugar protegido
gorde, ostendu, ostu, ezkutau/ezkutatu; bajo llave -(r)i giltza emonda itxi/-(r)i giltza emanda utzi, gilzpean itxi/giltzapean utzi, giltzatu.
Guardé el dinero en un sitio seguro: Dirua leku seguruan ostendu neban. (bizk)
Lo guardaron bajo llave porque desconfiaban de nosotros: Giltza emonda itxi eben, gugaz errezeloa eukielako. (bizk)
4 vb. Conservar
izan, euki/eduki, gorde, zaindu, -(r)i eutsi, mantenidu/mantendu.
Guardo buenos recuerdos de aquella época: Orduko gomuta onak daukadaz. (bizk)
Debemos guardar las viejas costumbres: Ohitura zaharrak zaindu egin behar ditugu.
5 vb. Cumplir o mantener
bete, jagon, -(r)i eutsi | ekarri | atxiki.
Guardar la palabra: Berbeari eutsi. (bizk)
Los alumnos tienen que guardar la normativa del colegio: Ikasleek eskolako araudia bete behar dute. (bat)
Guárdale el respeto que le debes: Ekarriozu zor diozun errespetua. (bat)
6 vb. Ahorrar
aurreratu, aurreztu, gordailatu; controlar -(r)i aditu | begiratu, -(r)i zotz emon/eman (fig.; expr.).
Hay que saber guardar el dinero: Diruari begiratzen jakin behar da; diruari zotz emoten be jakin behar dogu. (bizk)
7 vb. prnl. Precaverse de un riesgo
fiau/fidatu ez, mesfidatu, fidagaiztu, itzalgaiztu, kontuz | zuhur | erne ibili (estar atento).
Guárdate de esa gente: Ez zaitez jende horretaz fida; zuhur ibili horregaz jenteagaz.
Guárdate del agua mansa: Ez fida ur eztiko arrainari; erne ibili ur geldian.
8 vb. prnl. Evitar una acción
ez + [verbo] | [verbo en imper.].
Se guardó de decirlo: Ez zuen esan. (bat)
Guárdate de mentirle a tu madre: Ez egiozu amari guzurrik esan. (bizk)