Labayru Hiztegia

LABAYRU
HIZTEGIA HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
bete Eu
1ad. da, ad. dau
llenar(se); abarrotar(se); rellenar.
Sarritan -(e)z osagarriagaz.
Jentez bete zan etxea.
Urez bete dogu pitxarra.
Aretoa bete-beterik dago.
sin josi, osotu (bizk)/osatu (bat), hornidu (bizk)/hornitu (bat), konplitu
2ad. dau
satisfacer.
Jakin-mina bete arte ez zan geldirik egon.
Hori egiteak gogoa bete eutsan.
sin gogoa bete, emendau/emendatu
3ad. da, ad. dau
hartar(se), hastiar(se).
Ezteguetan jan-edana bete arte egon ohi da.
Behar hau nekagarria da, dagoeneko bete naz eta itxi egingo deutsat beharrari.
sin ase egin, kokorrotu, bapo egin
4ad. dau
cumplir. Ref. a años, obligaciones, mandatos, etc.
Beteteko/Betetzeko arauak: Normas de cumplimentación.
Amaiak hamar urte bete ditu gaur.
Lege barria maiatzaren 15etik aurrera bete beharrekoa izango da.
sin egin, gorde, estaldu, kunplidu (bizk)/konplitu (bat)
5ad. dau
cumplir, dar cumplimiento, ejecutar.
Agindutakoa bete egin behar da.
Emondako berbea betearazo egin eutsen.
Erabakiak hartu eta bete egin behar dira.
sin jagon, zaindu, kunplidu (bizk)/konplitu (bat), erantzun
6ad. dau
cumplimentar.
Eskari-orria bete: Cumplimentar una solicitud.
Goiko hutsuneak bete ezkero nahiko da.
Izen-abizenakaz bete behar dira eskabideak.
7ad. da
agotarse, cansarse.
Arnasea beteta ailegau da. (bizk)
Arineketan etorri danez, bete-bete eginda heldu da. (bizk)
Kostipadua daukanean ez da bizikletan joaten, ze bete egiten da. (bizk)
Ikusten da beteta dagoela aizkolaria, gero eta astiroago dabil eta. (bat)
8ad. da, ad. dau (kolok.)
embarazar(se), dejar embarazada a una mujer.
Bete eban neskea eta gero ez eban ezer jakin gura.
9adj.
lleno -na.
Bihar edo etzi ilargi betea izango dogu.
Etxe bete jente egon gara. (bizk)
Platerkada bete indaba jan dot. (bizk)
sin okitu, okatu, ihaurri
10zenb.
un, uno -na. En expresiones de medida, capacidad, tiempo, etc.
Baso bete ur edan eban, danga-danga.
Hilebete emon eban Frantzian.
Astebeteko oporrak hartuko dodaz.
Ordubete garrenean etorri jakun.
Urtebete da ezkondu dirala.
sin bat
11adj.
pleno -na, completo -ta.
Argi betera atera.
Lo betean egon.
sin kunplidu (bizk)/konplitu (bat), egin