Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
hanka
Eu
1
iz.
pie
,
pierna
;
pata
.
Hor dator makulu bigaz eta hanka bata dingiliz.
Lau hankan dabil hondinokarren gure umea.
Mahaia loka dago hanka bat laburragoa dauka eta.
Hankak arinak eta / burua arinago, / dantzan hobeto daki / artajorran baino.
(Herrikoa)
sin
zanko
(bizk)
/
zango
(bat)
,
kadera
2
iz.
cadera
.
Zaldiaren hanketara igo zen.
sin
mokor
,
mokor-hazur/-hezur
,
aldaka
,
hankazur
(bizk)
/
hanka-hezur
(bat)
,
errainazur
(bizk)
/
errainezur
(bat)
3
interj.
¡fuera!
Hanka hemendik!, kanpora!
"Hanka mutilak!" esan eta arineketan alde egin zuten.
sin
ospa
,
alde
4
iz.
gajo de la nuez
.
Ez dot intxaur osorik jan, hankea baino.
sin
atal
,
izter
(bizk)
/
zizter
(bat)
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
hanka egin
hanka
egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
(kolok.)
escapar
,
huir
,
marcharse
.
Pagau barik hanka egin eban
:
Se marchó sin pagar.
(bizk)
Konturatu orduko hanka eginda zegoen
:
Para cuando me di cuenta ya se había marchado.
(bat)
Txakurrak hanka egin deusku etxetik
:
El perro se ha escapado de casa.
(bizk)
sin
ospa egin
,
alde egin
,
iges egin
(bizk)
/
ihes egin
(bat)
hanka hemendik
hanka
hemendik
1
lok./es. form.
fuera
.
Alde hemendik!
:
¡Fuera de aquí!
Niri kontuak eskatzera bazatoz, hanka hemendik
:
Si vienes a pedirme cuentas, ¡fuera!
(bat)
sin
ospa
,
kanpora!
hanka-bitarte
hanka
-bitarte
1
iz.
entrepierna
.
Ipini eizu hanka-bitartean, hobeto eutsiko deutsazu halan eta.
sin
hankarte
,
istape
2
iz.
distancia entre las dos piernas
,
paso
.
sin
hankarte
,
istape
3
iz.
entre los pies
.
Zure gauzak beti egoten dira botata, beti hanka-bitartean.
sin
hankarte
hanka-erren
hanka
-erren
1
adj.
cojo -ja
.
Hanka-errena izan arren, beste asko baino azkarragoa zan.
sin
herren
,
koxo
,
urgun
,
trinko
,
txanket
,
txango
hanka-gaine/-gain
hanka
-gaine/-gain
1
iz.
Anat.
empeine del pie
,
metatarso
.
Hanka-gaine bietan daukat min.
Hanka-gaina urraturik dauka erabat kirolari gizagaixoak.
sin
oinorrazi
,
oinlepo
,
oinbular
,
zangabizkar
,
orrazi
2
iz.
Anat.
cadera
.
sin
mokor
,
mokor-hazur/-hezur
,
aldaka
,
hankazur
(bizk)
/
hankezur
(bat)
,
errainazur
(bizk)
/
errainezur
(bat)
hanka-hezur
hanka
-hezur
(bat)
hankazur
(bizk)
1
iz.
Anat.
cadera
.
sin
mokor
,
mokor-hazur/-hezur
,
hanka-gaine/-gain
,
aldaka
,
hanka
,
errainazur
(bizk)
/
errainezur
(bat)
2
iz.
Anat.
tibia
,
espinilla
,
hueso de la pierna
.
sin
bernazur
(bizk)
/
berna-hezur
(bat)
,
bernazaki
,
zangar
,
zangidal
3
iz.
Anat.
nalga
,
trasero
.
sin
epermokor
(bizk)
/
ipurdi-mokor
(bat)
,
eperdi-mamin
(bizk)
/
ipurmami
(bat)
,
eperdi
(bizk)
/
ipurdi
(bat)
,
ipurmasail
,
atarri
,
aldamu
hanka-hots
hanka
-hots
erabili
hankots
hanka-hutsik
hanka
-hutsik
(bat)
hankutsik
(bizk)
1
adb.
descalzo -za
.
sin
oinutsik
,
ortozik
hanka-joko
hanka
-joko
1
iz.
escapada
.
Expresión con que se alude al movimiento de piernas.
Hanka-jokoa eragin
:
Hacer que se escape.
Atea zabalik ikusi ebanean, sekulako hanka-jokoari emon eutsan.
Arineketan hasi zan hanka-jokoan.
sin
igesaldi
(bizk)
/
ihesaldi
(bat)
hanka-jokoa eraman
hanka
-jokoa eraman
1
ad. lok.
,
ad. dau
salir por piernas
,
salir por patas
,
poner pies en polvorosa
.
sin
hanka-jokoa eroan
hanka-jokoa eroan
hanka
-jokoa eroan
1
ad. lok.
,
ad. dau
salir por piernas
,
salir por patas
,
poner pies en polvorosa
.
sin
hanka-jokoa eraman
hanka-min
hanka
-min
1
iz.
Med.
ciática
,
dolor de caderas
.
Hanka-minak galazoten eutsan ibiltea.
2
iz.
Albait.
glosopeda
,
pedero
.
sin
ahoeri
,
apatxarteko
,
ahobizar
,
maingueri
,
sukar aftoso
hanka-orrazi
hanka
-orrazi
1
iz.
Anat.
empeine del pie
,
metatarso
.
sin
oinorrazi
,
oinlepo
,
oinbular
,
zangabizkar
,
orrazi
hanka-pelota/-pilota
hanka
-pelota/-pilota
1
iz.
Kirol.
fútbol
,
balompié
.
sin
futbol
hanka-sartze
hanka
-sartze
1
iz.
metedura de pata
.
hanka-urkulu
hanka
-urkulu
1
adb.
a horcajadas
.
Hanka-urkulu joian zaldi ganean.
sin
zangalatrau
,
iztertolaka
,
arretxiko
hanka-zabal
hanka
-zabal
1
adb.
con las piernas abiertas
,
de patas abiertas
.
Gela erdian geratu da geldi-geldi hanka-zabal.
Jesarleku hanka-zabal baten jesarrita egon zan orduetan.
hanka-zan/-zain
hanka
-zan/-zain
1
iz.
Anat.
tendón o nervio del pie
.
hankak altzau/altxatu
hanka
k altzau/altxatu
1
ad. lok.
,
ad. dau
salir de estampida
.
Ugazaba badator, hankak altxatu beharko ditugu
:
Si viene el jefe, tendremos que salir de estampida.
(bat)
hankaz aurrera
hanka
z aurrera
1
adb.
,
lok.
con los pies por delante
.
Ez dut sekula elizarik zapalduko hankaz aurrera ez bada
:
Jamás pisaré una iglesia si no es con los pies por delante.
(bat)
hankaz aurrera eraman
hanka
z aurrera eraman
1
ad. lok.
,
ad. dau
conducir un cadáver
.
sin
hankaz aurrera eroan
2
ad. lok.
,
ad. dau
acabar con
.
sin
hankaz aurrera eroan
hankaz aurrera eroan
hanka
z aurrera eroan
1
ad. lok.
,
ad. dau
conducir un cadáver
.
Semeek eroan eben aita eleizaraino hankaz aurrera
:
Los hijos condujeron el cadáver del padre hasta la iglesia.
(bizk)
sin
hankaz aurrera eraman
2
ad. lok.
,
ad. dau
acabar con
.
Inoiz pentsatu izan dut lankideren batek hankaz aurrera eroango nauela
:
Alguna vez he pensado que algún compañero de trabajo va a acabar conmigo.
(bat)
sin
hankaz aurrera eraman
hankaz gora
hanka
z gora
1
adb. lok.
patas arriba
,
al revés
.
Irristatu eta hankaz gora jausi nintzen
:
Resbalé y me caí patas arriba.
(bat)
Etxetik urten eban dana hankaz gora itxita
:
Salió de casa dejando todo patas arriba.
(bizk)
sin
hatzez gora
,
buru-buztanka
,
pekoz gain
hankea/hanka bihurritu
hankea/
hanka
bihurritu
1
ad. lok.
,
ad. dau
torcer
,
luxarse
.
Dantzan dabilela bihurritu eban hankea
:
Se torció el tobillo mientras bailaba.
(bizk)
Ez zait arraroa egiten hanka bihurritzea nola dabilen ikusita
:
No me resulta raro que se tuerza el pie viendo cómo anda.
(bat)
hankea/hanka sartu
hankea/
hanka
sartu
1
ad. lok.
,
ad. dau
meter la pata
,
equivocarse
.
Parkatu eidazu, badakit-eta hankea sartu dodana hori esanda zeuri
:
Perdóname, sé que he metido la pata diciéndote eso.
(bizk)
hanketara
hanketara
1
adlag.
Jok.
(jugar) a hacer pies
.
Procedimiento de selección previo al juego infantil.
Akilesen hanka-zan/-zain
Akilesen
hanka
-zan/-zain
1
iz.
Anat.
tendón de Aquiles
.
Akilesen hanka-zana hausten badozu, ederra jatortzu!
:
Si rompes el tendón de Aquiles te viene una buena.
(bizk)
sin
Akilesen tendoi