Labayru Hiztegia

jagi (bizk) jaiki (bat) Eu

1 ad. da

levantarse; dejar la cama.

Jagi zaitez lurretik, eperdia hotzitu baino lehen.

esr Goiz jagia, goiz gose; belu jagia, loz ase.

esr Etxun aita afaltzaga ta jagi aita zor baga: Más vale acostarse sin cena que levantarse con deuda. (RS 394)

sin altzau (bizk)/altxatu (bat)

2 ad. da

levantarse, aparecer. Ref. a fenómenos atmosféricos o climáticos.

Eguzkia jagi aurretik hasten zan beharrean.

sin agertu

3 ad. da

levantar la caza, hacer salir a la presa de donde se encuentra.

sin eregi (bizk)/eraiki (bat)

4 ad. da

levantarse, rebelarse.

sin altzau (bizk)/altxatu (bat), asaldatu, oldartu, errebelau/errebelatu, mutinatu

5 ad. da

fermentar. Esp. ref. a masas, como la del pan.

Ogi jagi-garratza: Pan demasiado fermentado.

Ogi jagi-arina: Pan mal fermentado.

Ogia jagi da.

sin hartzitu, legamiatu, txantxartu

6 iz., adj.

alto -ta, elevado -da.

Mendi-tontor jagikoak agiri dira.

Errekatxu bat igarotea erraza da, baina ez uiolak jagi badira.

sin garai, altu

7 adj.

arrogante.

Hori mutiko jagia da.

Jende jagiak agertu dira lagunartera.

sin eretxi (bizk)/iritzi (bat), harro

8 part. adj.

airoso -sa, esbelto -ta.

sin lirain, lerden

9 iz.

bote, rebote.

Pelota biziak jagi handia egin daroa eta motelak, ostera, txikia.

Jagi txarra egin deutso.

Jagirik be ez dau egin peloteak.

sin bote, errebote

10 iz.

garbo, brío.

Horrek daukan jagiagaz nork esango leuke larogetaka urteko agurea danik?

sin adore, indar