Labayru Hiztegia

erre Eu

1ad. da, ad. dau

quemar(se).

Baso asko erre dira joandako udaldian.

Salda honek erre egiten dau.

Kalentureagaz erreten dago.

sin kiskaldu (bizk)/kiskali (bat), kizkortu, zizpildu, erremindu

2ad. dau

asar, tostar.

Artxoa erreten dagoz lagunarteko bazkaria egiteko. Ogia erre.

esr Han ere ogia ez da eguzkitan erreko: En todas partes cuecen habas.

sin erregorritu, kiskaldu (bizk)/kiskali (bat), txigortu, torratu

3ad. dau

freír en aceite o en manteca.

Oriotan erreta piperrak dagoz gozo.

Atzenean koipetan erre behar izan genduzan txorizoak, oriorik ez zan egon eta.

sin prijidu (bizk)/frijitu (bat)

4ad. dau (irud.)

quemar, deteriorar, estropear, corroer.

Gaurko leiak tomate guztiak erre ditu.

Hainbeste lixiba erabilita, erropa guztiak erreta dagoz.

5ad. dau

fumar.

-Gura dozu zigarrorik? -Ez, ez dot erreten.

sin ketu, kea | kean hartu

6ad. dau

quemar, consumir, gastar.

Gasolina asko erreten dau gure kotxeak.

Asko jan behar dau, egun osoan kaloriak erreten dagoalako.

sin gastau/gastatu

7ad. da

agotar, consumir.

Ume hau logureak erreta dago.

sin kontsumidu (bizk)/kontsumitu (bat), jan

8ad. dau

padecer la fuerza de una pasión o afecto.

Maitasunaren suaz bihotza erreten etorri zan.

Enbidiaz erreta dagoalako egin deutsu hori zapokeriaori.

Zeloak erreta bizi da hori.

9ad. dau

picar, escocer.

Zauriari alkohola egiten badeutsazu, erre egingo deutsu.

Asunakaz eskuak erre.

sin erremindu

10ad. da

escocerse, hacerse escoceduras.

Umea sikurik euki behar da erre ez daiten.

Eperdia erreta dauka.

sin erremindu (bizk)/erresumindu (bat), egosi, egostu, zanbrotu

11ad. da

fundir. Ref. a bombillas, fusibles, etc.

12ad. da

escarmentar.

Ur hotzetan be erre egiten naz ni: Yo estoy ya escarmentado.

sin eskarmentau/eskarmentatu

13ad. dau Jok.

matar, echar una carta superior.

Ahal badok erre, briskea jaukoat-eta nik.

Batekoak hirukoa erre dau.

sin gehiago egin, gainera egin, gainetik egin

14ad. dau Jok.

quemar, estar cerca. Ref. a juegos de acertar o buscar determinados objetos.

Hur?, eskua erre dozu eta!

15adj.

demacrado -da, delgado -da, escaso -sa.

Sarritan konposizinoko bigarren elementua dala.

Ama alabea baino erreago dago oraindino.

Kokoterrea da aguretxo hori.

Txankerreak dira oingo modelo guztiak.

sin erori, elbitz, zarbail, argal

16adj.

ardiente, caluroso -sa.

Haize errea dabil.

Bero errea da gaurkoa.

Ez dot nik paraje errerik biziteko gura, hemeko modukoan gusturago.

17adj.

impaciente, inquieto -ta, intranquilo -la.

Ume errea da hau, gero!

sin kakapirri, pirri, zazpiki, eragin

18adj. (lgart.)

cascarrabias, que se altera o irrita con facilidad; de mal genio.

sin triperre, prakerre, kakerre, prakestu, eperterre (bizk)/ipurterre (bat), zankirri

19iz., part. adj.

quemado -da.

Ospitaleko erreen sailean dago.

Lanbide honetan bajarik gehienak erreenak dira.

Goma erreak hatsa botaten dau.

sin kiskaldu (bizk)/kiskali (bat)

20iz.

quemadura, quemazón.

Umetan egindako erreak betiko markea itxi eutsan.

Errea minberea da.

sin erremin (bizk)/erresumin (bat), erredura, erretasun