Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
esan
Eu
1
ad. dau
decir
.
Laster etorriko dala dino.
Nork esan dau bihar eskolarik ez dagoala?
Zer esan gura izan dozu horregaz?
Handiak esan deuskuz gaur, baina isilean entzun deutsaguz.
Esan gabe doa ez nagoela zurekin konforme.
Esan du esatekoa.
Esan eta egin
:
Dicho y hecho.
sin
jakinarazo
(bizk)
/
jakinarazi
(bat)
,
komunikau/komunikatu
,
kontau/kontatu
,
bota
,
ekin
2
ad. deutso
dar el nombre de
,
decir
,
llamar
.
Zeri esaten deutsazu txahala eta zeri urruzea?
sin
deitu
3
ad. dau
rezar
.
Ref. a oraciones: rosario, padrenuestro, avemaría, etc.
Esan begi aitagure bat.
Errosario santua esan.
sin
errezau/errezatu
4
iz.
dicho
,
sentencia
,
lo que se dice
.
esr
Esana da erraz, egina da garratz; esana eta egina bi dira
:
Del dicho al hecho hay un trecho.
sin
esakune
,
esamolde
,
esankizun
,
esaka
5
iz.
mandato
,
orden
.
Gurasoen esanak bete egin behar dituzu.
sin
agindu
,
ordenu
,
ordenantza
,
manu
,
manakuntza
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
esan gaiztoko
esan
gaiztoko
1
izlg.
desobediente
.
sin
esan txarreko
esan gatxeko
esan
gatxeko
1
izlg.
desobediente
.
sin
esan txarreko
esan gura | nahi izan
esan
gura | nahi izan
1
ad. lok.
,
ad. dau
significar
,
querer decir
.
Zer esan gura dau berba horrek?
:
¿Qué significa esa palabra?
(bizk)
Zer esan nahi duzu horrekin?
:
¿Qué quieres decir con eso?
(bat)
esan oneko
esan
oneko
1
izlg.
obediente
.
Honeek mutilak esan onekoak dira.
Ahume esan onekoa ta otso gaiztoa.
(J. M. Zabala)
sin
esaneko
,
esangin
,
entzun oneko
esan txarreko
esan
txarreko
1
izlg.
desobediente
.
Esan txarrekoa zer da ba, ez deust sekula esanik egiten.
Esan txarreko ume asko egongo dira, baina zuri irabaztekorik ez.
esana egin
esan
a egin
1
ad. lok.
,
ad. dau
obedecer
.
Pluralean be bai:
esanak egin.
Nire esana egitea ez jatzu damutuko
:
Si me obedeces, no te arrepentirás.
(bizk)
Ondo dago gurasoen esana egitea, baina ez da beti erraza izaten
:
Está bien obedecer a los padres, pero no siempre es fácil.
Nire esanak egin balira, holakorik ez zan suertauko
:
Si se me hubiese obedecido, no habría ocurrido nada de esto.
(bizk)
sin
obedidu
(bizk)
/
obeditu
(bat)
,
men egin
esanak esan
esan
ak
esan
1
lokail.
se diga lo que se diga
,
a pesar de lo dicho
.
Esanak esan, Franco diktadorearen garaiko astakeriak ere ikusten dira gaur egun.
esanera | esanetara egon
esan
era |
esan
etara egon
1
ad. lok.
,
ad. da
estar a las órdenes de
.
Aurrean
-(r)en
osagarria dauela;
ekarri, ipini, euki/eduki, jarri...
lako aditzakaz be erabilten da.
Ez dakigu noren esanera gagozan be
:
Ni tan siquiera sabemos a las órdenes de quién estamos.
(bizk)
sin
agindura | aginduetara egon
,
esanetik ibili
esanetik ibili
esan
etik ibili
1
ad. lok.
,
ad. da
estar a las órdenes de
.
Aurrean
-(r)en
osagarria dauela.
Argi itxi eban ez ebala gustuko inoren esanetik ibiltea
:
Dejó claro que no le gustaba andar bajo las órdenes de nadie.
(bizk)
sin
agindura | aginduetara egon
,
esanera | esanetara egon
ezin esan adina
ezin
esan
adina
1
zenb. zehazbak.
gran cantidad
,
cantidad incontable
.
Ezin esan adina jende bildu zen.
sin
asko
,
hamaika
ezin esan ahala
ezin
esan
ahala
1
zenb. zehazbak.
,
adj. lok.
gran cantidad
,
cantidad incontable
.
Ezin esan ahala kalamidade izan ditu koitadeak.
sin
asko
,
hamaika
ezin esan ahaleko
ezin
esan
ahaleko
1
izlg.
indescriptible
,
indecible
.
Ezin esan ahaleko pena hartu zuten denek.
esateko guztiak esan
esateko guztiak
esan
1
ad. lok.
(col.)
cantar las cuarenta
.
Esateko guztiak esan deustazuz, baina nik neurean segitzen dot
:
Me has cantado las cuarenta, pero yo sigo en lo mío.
(bizk)
esatekoak esan
esatekoak
esan
1
ad. lok.
,
ad. dau/deutso
(col.)
cantar las cuarenta
.
Esatekoak esan badozuz, hasi zaitekez gaurko gaia azaltzen
:
Si ya has cantado las cuarenta, puedes empezar a explicar el tema de hoy.
(bizk)
sin
lotsak emon/eman
esaka
esaka
1
adb.
diciendo
.
Bere anaiagatik gaizki esaka etorri zitzaidan.
2
iz.
dicho
,
dicción
.
Esaka txarretarik libradu gaitzala.
sin
esate
,
esan
,
erran