Argazkia: Labayru Fundazioa
decir Es
1 s.m. Hecho de decir
esate, errate; dicho esaera, esapide, esakune, esamolde.
sin refrán, dicho
2 vb. Expresar con palabras
esan, erran.
Me dijo que me callara: Isiltzeko esan eustan.
3 vb. Opinar o parecer
ustea euki/eduki | izan, -(r)i eretxi/iritzi | begitandu | iruditu, uste izan, esan, erran, estimau/estimatu.
Yo digo que es una tontería: Lelokeria dala uste dot.
4 vb. Llamar o dar por nombre
deitu, izentau/izendatu, -(r)i esan.
A tu hermano le dicen Kepa: Zure anaieari Kepa deritxe; zure anaieari Kepa esaten deutsie.
5 vb. (fig.) Indicar, mostrar o comunicar
adierazo/adierazi, esan, erran, azaldu, -(r)i jakinarazo/jakinarazi (tb. en vizc. jakinazo), -(r)i jakin eragin, [-(r)i] aditzen | aditzera emon/eman (dar a entender).
Su mirada me dice que me odia: Horren begiradak gorroto nauela adierazten dit.
6 vb. Armonizar o favorecer
[-(r)i] ondo emon/[-(r)i] ongi eman (tb. con joan).
Esta camisa no dice nada con esos pantalones: Alkondara honek ez dau ondo emoten praka horreekaz.
7 vb. prnl. Reflexionar entre o para sí
bere artean | baitan | kolkorako esan, neurekiko esan | erran.
Se dijo que estaba equivocado: Oker egoala pentsau eban bere artean.
Ayer me dije que no lo volvería a hacer: Atzo neurekiko esan neban ez nebala barriro egingo.