Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
gatx
(bizk)
gaitz
(bat)
Eu
1
iz.
mal
,
enfermedad
,
dolencia
.
Bihotzean gatxen bat ei dauka.
Gatxak haizeari
:
Ahí me las den todas.
Bataren gatxaz besteak ona.
(J. M. Zabala)
esr
Ogiagaz gatxak txikiago
:
Penas con pan, mejor van.
sin
gaixotasun
,
gaixo
,
eritasun
,
eri
,
narriotasun
2
adj.
difícil
.
Erraza be gatx egiten dau horrek.
sin
zail
,
eskerga
,
nekez
,
neketsu
,
nekoso
3
adj.
grande
,
enorme
.
Bildur gatxa deutso horrek beharrari.
Gaztelu gatxa egon zan bertan.
sin
sekulako
,
itzelezko
,
izugarrizko
4
iz.
mal
,
daño
.
sin
kalte
5
iz.
mal
.
En contraposición al bien.
Gatx guztiak ez dira parkamena eskatuta konpontzen.
sin
gaizki
,
gaizto
6
adj.
malo -la
.
sin
txar
7
iz.
falta
,
culpa
,
defecto
.
sin
erru
,
akats
,
hoben
,
hutsegite
,
falta
,
kulpa
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
gatx egin
gatx
egin
(bizk)
gaitz egin
(bat)
1
ad. lok.
,
ad. deutso
hacer daño
,
causar mal
.
Gatx egin eustan afariak eta gero ezin lorik egin
:
La cena me hizo daño y no me pude dormir.
(bizk)
Ez jako, ahal dala, inori gatxik egin behar
:
En la medida de lo posible, no hay que hacer daño a nadie.
(bizk)
sin
kalte egin
,
damu egin
,
txarto egin
,
damu emon/eman
2
ad. lok.
,
ad. da
resultar difícil
.
Gatx egiten jako barrenak erakustea
:
Le resulta difícil expresar sus sentimientos.
(bizk)
Gatx egiten jat dinozuna sinisten
:
Me resulta difícil creer lo que dices.
(bizk)
sin
kostau/kostatu
,
gogor egin
gatx eragin
gatx
eragin
(bizk)
gaitz eragin
(bat)
1
ad. lok.
,
ad. deutso
dañar
,
perjudicar
,
incordiar
.
Norberari gatx eragiten dabil beste zeregin barik
:
Está incordiando, sin otro quehacer.
(bizk)
sin
kalte egin
gatx izan
gatx
izan
(bizk)
gaitz izan
(bat)
1
ad. lok.
,
ad. da
ser o resultar difícil
.
Gatx da ha ordu honetan etortea
:
Es difícil que venga a estas horas.
(bizk)
Irabazten gatx izango da, besteak ondo dabilz eta
:
Va a ser difícil ganar, porque los otros andan bien.
(bizk)
Gatx izaten da behin okertu dana arteztuten
:
Resulta difícil enderezar lo que ya está torcido.
(bizk)
sin
zail izan
gatxak jo | hartu
gatx
ak jo | hartu
(bizk)
gaitzak jo | hartu
(bat)
1
ad. lok.
,
ad. dau
sobrevenir una enfermedad
.
Gaztea izan arren, gatxak jo eta segiduan hil zan
:
Aunque era joven, le sobrevino una enfermedad y murió al de poco tiempo.
(bizk)
sin
gaixotu
,
eritu
,
makaldu
,
txartu
gatxean
gatx
ean
(bizk)
gaitzean
(bat)
1
adlag.
por las malas
;
a malas
,
a mal
.
Onean emon gura ez badok, gatxean kenduko deuat.
sin
txarrean
gatxezko
gatx
ezko
(bizk)
gaitzezko
(bat)
1
izlg.
dañino -na
,
perjudicial
,
de mala fe
.
Ez dira gatxezkoak izan nire biraoak.
(J. M. Zabala)
sin
kaltegarri