Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
gero
1
Eu
1
adb.
después
,
luego
,
más tarde
.
Egin daigun lehenengo-lehenengo hau, eta gero gerokoak.
Gero egingo doguz gainerakoak; orain arduratu zaitez honezaz.
esr
"Gero" dinoanak, "bego" dino
:
No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy.
sin
sarri
,
hurrena
,
hurrengo
,
ondoan
2
iz.
porvenir
,
futuro
.
Oraina bizi, baina geroaz ahaztu barik.
Geroak esango dau.
esr
So ez dagoena geroari, deiez dagokio goseari
:
Bien comer trae mal comer.
(A. Oihenart, Prov. 407)
sin
etorkizun
,
etorteko
,
etortzeko
3
iz.
Gram.
futuro -ra
.
4
partik.
eh
,
¿acaso?
,
¿verdad?
;
te advierto
.
Se usa para reforzar o dar énfasis a un mandato, amenaza o ponderación.
Aza ederrak saltzen ditu, gero!
Ez egin astakeriarik, gero!
Isilik, gero!
Zoratu egin ete jako, gero?
Horrek asko daki, gero!
Handia da, gero!
Hain errukarri ote zen, gero?
sin
horraitino
(bizk)
/
horratio
(bat)
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
gero arte
gero
arte
1
agur-interj.
,
adb. lok.
hasta luego
.
Bizkaieraz
gero artean
be bai.
Agur, gero arte, mutilak!
:
¡Adiós, hasta luego, chicos!
sin
laster arte
gero be(re)/ere
gero
be(re)/ere
1
adb. lok.
al fin
,
por fin
.
Jausi haz gero be
:
Al fin te has caído.
(bizk)
Ekarri zenuen, gero ere, behar zen erremedioa
(P. Axular)
sin
azkenean
gero gerokoak
gero
gero
koak
1
interj.
¡ya se verá!
,
lo que tenga que ser será
.
Gaur ondo pasau daigun eta, gero gerokoak!
2
interj.
¡luego pasa lo que pasa!
;
luego vienen las consecuencias
.
Gauzak txarto egiten dira eta gero gerokoak.
gero(z) eta ...-ago
gero
(z) eta ...-ago
1
grad.
cada vez más
.
Ref. a cualidad.
Adjektibo zein adberbioakaz.
Gero eta ederrago zagoz, maitea.
Gero eta handiagoa da.
Gero eta gehiago dakigu sexuaz.
Gero eta hobeto ezagutzen dabe alkar.
sin
haboroz haboro
gero(z) eta... gehiago
gero
(z) eta... gehiago
1
zenb. zehazbak.
cada vez más
.
Ref. a cantidad
Izenakaz.
Gero eta zor gehiago dauka horrek.
geroago
gero
ago
1
adb.
más tarde
,
en tiempo posterior
.
Bera ailegau eta ordubete geroago joan ginan gu.
Bost minutu geroago heldu banintz, holakorik ez jatan jazoko.
geroago (eta) ...-ago
gero
ago (eta) ...-ago
1
grad.
cada vez más
.
Ref. a cualidad.
Geroago eta hurrago dagoz nire urteak.
Geroago pozago nabil mutil horregaz.
Geroago eta zaharrago, horixe da legea.
geroagogarrenean
gero
agogarrenean
1
adb.
al cabo de cierto tiempo
,
más adelante
,
más tarde
.
Geroagogarrenean etorri jakun ikusitakoa kontetan.
Egun hareetan ez nintzan konturatu, baina geroagogarrenean etorri jatan burura.
Damutu egin jatan geroagogarrenean.
geroko
edo
gerorako
gero
ko
edo
gero
rako
1
adlag.
para después
,
para más tarde
.
Orain egin ahal dozuna eta bestea itxi gerorako.
sin
geroko
gerora
gero
ra
1
adlag.
más tarde
,
posteriormente
,
después
,
andando el tiempo
.
Gerora musulmanek ia Espainia osoa meneratu zuten.
sin
denporak garrenera
(bizk)
/
denboragarrenera
(bat)
,
denporak garrenean
(bizk)
/
denboragarrenean
(bat)
gerotan emon/eman
gero
tan emon/eman
1
ad. lok.
,
ad. dau
dar al fiado
.
Gerotan emoten badeutsu, gogoan izan ordaindu egin beharko deutsazula
:
Si te lo da al fiado, recuerda que se lo tienes que pagar.
(bizk)
gerotik gerora
gero
tik
gero
ra
1
adb. lok.
de atraso en atraso
,
de dilación en dilación
.
Luzatzen ditu egitekoak gerotik gerora.
Gerotik gerora darama bere zorrak pagatzea.
(bat)
2
adb. lok.
con el tiempo
,
según pasa el tiempo
,
cada vez más
.
Haren izaerea okertuz joian gerotik gerora
:
Su carácter iba empeorando con el tiempo.
(bizk)
Gerotik gerora handitzen zen gure jakin-mina
:
Según pasaba el tiempo aumentaba nuestra curiosidad.
(bat)
3
adb. lok.
en sucesivas etapas
.
Hasieran astean behin joaten zan, eta gerotik gerora, birritan, hirutan eta inoiz lau bider bere bai.
(bizk)
gerotxoago
gero
txoago
1
adb.
poco después
,
un poco más tarde
.
geroxeago
gero
xeago
1
adb.
poco después
,
un poco más tarde
.
Aldendu eta geroxeago berriro egin dugu topo.
Geroxeago joango naiz zuen etxera.
geroz
gero
z
1
adlag.
posteriormente
,
desde entonces
.
Etxea utzi zuen eta geroz ez dugu ikusi.
2
mend. denp.
después de que
,
desde que
.
Aurrean
-(e)z
osagarria, aditz jokatua
-(e)nez
menderagailuagaz edo partizipioa
-(e)z
osagarriagaz dauela.
Harekin dabilenez geroz, ez digu agurrik egiten.
geroz (eta) ...-ago
gero
z (eta) ...-ago
1
adb. lok.
cada vez más
.
Geroz eta hobeto egiten duzu lan
:
Cada vez trabajas mejor.
(bat)
geroztik
gero
ztik
1
adlag.
a partir de entonces
,
en adelante
,
en lo sucesivo
.
Joan zitzaidan etxetik, geroztik bakarrik bizi naiz.
sin
harrezkero
,
handik aurrera
,
handik gora
,
handik (eta) gehiago
,
ordurik hona
2
adlag.
en consecuencia
,
por consiguiente
.
Erosi dugu behia eta geroztik pagatu egin behar dugu.
sin
beraz
3
mend. denp.
desde
,
desde que
.
Aurrean
-(e)z
osagarria, aditz jokatua
-(e)nez
menderagailuagaz edo partizipioa
-(e)z
osagarriagaz dauela.
Istripua izan duenez geroztik ez dut gehiago ikusi.
eta gero
eta
gero
1
mend. denp.
después de
,
tras
.
Aurrean partizipioa dauela.
Esandakoak bota eta gero, alde egin eban.
Etxe barrira aldatu eta gero ezkondu ziran.
Afaldu eta gero, ohera.
Bazkaldu eta gero, siestatxua egitea gustetan jat.
sin
ondoan
,
ondoren