Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
hazi
Eu
1
ad. dau
criar
,
alimentar
,
mantener
.
Ama hil eta aitak hazi eban.
Esne hutsagaz hazi ditu.
Umeak hazi eta hezi egin behar dira.
esr
Haurrak hazi, nekeak hasi
:
Hijos chicos, chicos dolores; hijos mayores, grandes dolores.
(A. Oihenart, Prov. 214)
sin
elikatu
,
mantenidu
(bizk)
/
mantendu
(bat)
2
ad. dau
formar
,
educar
.
Pertsona ondo hazia eta arrazoizkoa.
Umeak haztea ez da behar erraza.
Noren eskolan zara hazia?
sin
hezi
3
ad. da
,
ad. dau
crecer
;
agrandar
;
aumentar
,
incrementar
.
Hazi eta ugaritu zaiteze.
Asko hazi da umea denpora gitxian.
Euriteakaz ibaiak hazi egiten dira.
Hormea botako dogu ezkaratza hazteko.
esr
Hila usteldu eta zurtza hazi
:
El muerto podrece y el huérfano crece.
(RS 199)
sin
handi egin
,
nagusitu
,
edertu
,
koskortu
,
kaskondu
4
adj.
crecido -da
,
grande
.
Mutiko hazia zan, bakarrik ibilteko modukoa.
Ume hazia dozu besoetan eroateko.
sin
koskor
5
iz.
semen
.
sin
esperma
,
semen
6
iz.
semilla
.
Hazi ona erein behar da fruitu ona biltzeko.
sin
askazi
7
iz.
casta
,
raza
.
Hazi oneko moxalak egon dira azokan salgai.
esr
Hazitik dator landarea
:
Por el fruto se conoce el árbol.
sin
erraza
(bizk)
/
arraza
(bat)
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
hazi-isurtze
hazi
-isurtze
1
iz.
eyaculación
,
polución
.
hazi-jarte/-jartze
hazi
-jarte/-jartze
1
iz.
Biol.
inseminación
(artificial)
.
sin
intseminazino/intseminazio
hazi-orrazi
hazi
-orrazi
1
iz.
(pl.)
vicisitudes de la vida
,
sucesos
.
Bizitzako hazi-orraziak eta gorabeherak dira helduazoten deuskuenak.
sin
gorabehera
2
iz.
(pl.)
altercado
.
sin
errieta
,
matraka
,
sesio
3
iz.
(pl.)
hechos
,
práctica
.
Hazi-orraziak erakusten dabe gure izakerea.
hazi-otzara
hazi
-otzara
1
iz.
cesta que
,
colgada del brazo
,
se utilizaba para transportar las semillas en el momento de la siembra
.
hazitarako
hazi
tarako
1
iz.
simiente que se reserva para la sementera
.
2
izlg.
semental
.
Hiru moxal dauzkagu, bi okelatarako eta bat hazitarako
(J. M. Elexpuru)
3
adlag.
(irud.)
,
(kolok.)
,
(um.)
para simiente de rábanos
.
Zertarako gorde behar dozu jake barria, hazitarako?
:
¿Para qué guardas la chaqueta nueva, para simiente de rábanos?
(bizk)
hazitarako geratu ez
hazi
tarako geratu ez
1
ad. lok.
,
ad. da
(irud.)
no quedar para simiente de rábanos
,
no ser inmortal
.
Zer uste dozu ba, hazitarako geratuko zarala, ala?
:
¿Acaso te crees inmortal?
(bizk)