Euskera
Gaztelania
Labayru Hiztegia
LABAYRU
HIZTEGIA
HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Eu
Es
Eu
Es
Es
Eu
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
txakur
Eu
1
iz.
Zool.
perro -rra
.
Pinto gure txakurra errekara jausi da.
Txakur zaharra ez da erraz engainatzen.
esr
Goazen beste herrira, han ere txakurrak dira
:
En todas partes cuecen habas.
sin
or
,
ozar
2
iz.
perrito -ta
.
Auzoko zakurrak ez du behingoan beldurtuko gure txakurra.
sin
txakurtxo
3
iz.
instrumento de hierro con que se fijan y ajustan las tablas de madera para entablarlas o serrarlas mejor
.
Horri loturiko hiztegi-sarrerak
txakur eta katu egon
txakur
eta katu egon
1
ad. lok.
,
ad. da
estar como el perro y el gato
o
llevarse como el perro y el gato
.
Baita
ibili
aditzagaz be.
Txakur eta katu dagoz beti hau dala eta bestea dala
:
Siempre están como el perro y el gato por una cosa o la otra.
(bizk)
sin
txakur-katuak lez ibili
,
txakur-katu egon
txakur handi
txakur
handi
1
iz.
moneda de diez céntimos
.
txakur txiki
txakur
txiki
1
iz.
moneda de cinco céntimos
.
Txakur txikiaren irabazi barik egin dot lan.
Ez deutso horrek txakur txiki bat kendu inoiz inori.
sin
semaiko
txakur-afari
txakur
-afari
1
iz.
(adkor.)
,
(peior.)
gran faena
.
Harek, txakur-afaria, haori egin deusku.
(bizk)
2
adj.
(adkor.)
,
(peior.)
maldito -ta
,
ruin
.
Ha da txakur-afaria!
sin
madarikatu
,
doilor
txakur-ames(eta)/-amets
txakur
-ames(eta)/-amets
1
iz.
ilusión
,
quimera
.
Txakur-amesa baino ez da izan dana, errealidadea beste bat da.
Itxi txakur-amesetak eta hasi beharrean, loteriak ez deutsu inoiz urtengo eta.
sin
ames
(bizk)
/
amets
(bat)
,
ilusino/ilusio
,
anterestia
,
ameskeria
,
irudikeria
,
kimera
txakur-aza
txakur
-aza
1
iz.
Bot.
berza verde que se da a los animales
.
txakur-bizimodu
txakur
-bizimodu
1
iz.
vida perra
.
txakur-diru
txakur
-diru
1
iz.
calderilla
.
sin
zehe
(bizk)
/
xehe
(bat)
,
diru zehe/xehe
,
sos
txakur-eme
txakur
-eme
1
iz.
Zool.
perra
.
Etxerako txakur-emea gurago dot arra baino.
txakur-eztul
txakur
-eztul
1
iz.
tos perruna
.
Halako txakur-eztula eukita sendagileagana joan beharko zeunke.
2
iz.
tos fingida
.
txakur-habia
txakur
-habia
1
iz.
guarida del perro
.
txakur-katu egon
txakur
-katu egon
1
ad. lok.
,
ad. da
estar como el perro y el gato
o
llevarse como el perro y el gato
.
Baita
ibili
aditzagaz be.
Neba-arrebak txakur-katu dabilz beti; sekula be ez adiskide.
(bizk)
sin
txakur-katuak lez ibili
,
txakur eta katu egon
txakur-katuak lez ibili
txakur
-katuak lez ibili
1
ad. lok.
,
ad. da
estar como el perro y el gato
o
llevarse como el perro y el gato
.
Baita
egon
eta
bizi
aditzakaz be.
Beti txakur-katuak lez haserre eta bake txarrean bizi diranak.
(J. M. Zabala)
(bizk)
sin
txakur eta katu egon
,
txakur-katu egon
txakur-korotz/-gorotz
txakur
-korotz/-gorotz
1
iz.
excremento de perro
.
txakurka
txakur
ka
1
adb.
a gatas
.
Gure umea txakurka egiten hasi da.
Txakurka dabil.
sin
lautxakur
,
lau-hankan
,
lauoinen
(bizk)
/
lauoinean
(bat)
,
lauoinka
,
katamar
,
katuka
txakurrak puzten ibili
txakur
rak puzten ibili
1
ad. lok.
,
ad. da
Se dice a los niños cuando tienen la cara sucia.
Zertan ibili zarie, ba? Txakurrak puzten?
:
¿Dónde habéis andado, que tenéis toda la cara sucia?
(bizk)
txakurraren begi
txakur
raren begi
1
iz.
(pl.)
ojos oscuros
.
txakurraren bibolina
txakur
raren bibolina
1
interj. lok.
(kolok.)
¡ya!
,
¡sí!
,
¡y un jamón!
Bai, zera, txakurraren bibolina!
:
¡Sí, ya, y un jamón!
(bizk)
sin
bai bibolina
txakurraren putza
txakur
raren putza
1
interj. lok.
(kolok.)
,
(zakar.)
mierda
,
caca de (la) vaca
.
Berandutu egin zaigu eta eserlekurik gabe geratu gara. Txakurraren putza!
:
Se nos ha hecho tarde y nos hemos quedado sin asiento. ¡Mierda!
(bat)
sin
kaka zaharra
2
iz. lok.
(kolok.)
,
(zakar.)
cosa que no vale nada
.
Horrek mutilak ez dik balio txakurraren putza!
:
¡Ese tío no vale nada!
(bat)
txakurrenak esan
txakur
renak esan
edo
txakur
rarenak esan
1
ad. lok.
,
ad. dau
(kolok.)
decir perrerías
,
decir pestes
o
echar pestes
.
sin
inon direnak esan
,
inon diranak esan
beste txakur batek zaunka egin
beste
txakur
batek zaunka egin
1
ad. lok.
,
ad. deutso
otro gallo
le
cantaría
.
Lagun hobeak bazenitu, beste txakur batek egingo lizuke zaunka
:
Si tuvieras mejores amigos, otro gallo te cantaría.
(bat)
sin
beste kuku batek jo
,
beste oilar batek kukurruku egin
,
beste txori batek kantau/kantatu
