Labayru Hiztegia

LABAYRU
HIZTEGIA HIZTEGI
FRASEOLOGIKOA
Argazkia: Labayru Fundazioa
Iruzkinak eta proposamenak
derecho -cha Es
1 adj. Que está en la mitad opuesta a la izquierda
eskuma, eskoi/eskuin, eskumako, eskoiko/eskuineko; de la parte derecha eskumaldeko, eskoialdeko/eskuinaldeko.
sin diestro -tra
2 adj. Recto
zuzen, artez, bide.
La carretera va derecha al pueblo: Bidea artez doa herriraino.
sin directo -ta
3 adj. Vertical o erguido
artez, tente, zipar, zuzen, gora; // sólo [adv.] zutunik/zut(un)ik, jagirik/jaikirik.
Pon la botella derecha para que no se te caiga el agua: Zutunik ipini eizu botilea, ura jausi ez dakizun.
No anda derecho: Ez dabil artez.
4 adj. Justo
artez, zuzen, zintzo, justu, prestu; sincero galant, sotil, ondradu/ondratu.
Es un hombre derecho: Gizon arteza da.
5 s.m. Justicia o razón
zuzen(bide).
6 s.m. Facultad de hacer o exigir
eskubide, eskumen.
Derecho al trabajo: Lanerako eskubidea.
Tengo derecho a hablar: Berba egiteko eskubidea daukat.
7 s.m. Anverso
aurrekalde/aurrealde, era, aurki, ga(i)nekalde/gainalde.
Esa prenda se no se puede planchar por el derecho: Ez dago janzteko hori erara plantxetarik.
8 s.m.pl. Impuesto
zerga, emonkizun/emankizun.
9 s.m. Ref. a la ciencia
zuzenbide.
Facultad de Derecho: Zuzenbide Fakultadea/Fakultatea.
10 s.f. Ref. a la mano o pierna
eskuma, eskoi/eskuin; ref. solo a la mano eskumako esku, eskoiko/eskuineko esku; ref. solo a la pierna eskumako hanka, eskoiko/eskuineko hanka.
Lo arrojó con la izquierda y lo recogió con la derecha: Ezkerrekoaz jaurti eta eskumakoaz altzau eban.
11 s.f. Ref. a la dirección o situación
eskuma, eskoi/eskuin, eskumalde, eskoialde/eskuinalde.
12 s.f. Ref. a la tendencia política
eskuma, eskoi/eskuin; de derechas eskoitar/eskuindar, eskumatar.
Dicen que ganará la derecha: Eskumeak irabaziko dauela dinoe.