Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

mustur (bizk) mutur (bat) Eu: 1 iz. (sarr. pl.)

hocico, morro; labios; nariz.

Musturretan jo: Dar en los morros.

Musturra bihortu.

Musturretik odola dariola zagoz: Estás sangrando de la nariz.

Ez dau musturrik garbituko: No se saldrá con la suya.

esr Neu nagusi edo musturrak hausi: La ley del más fuerte.

sin mosu (bizk)/musu (bat)

: 2 iz.

punta, extremidad, extremo, cabo.

Kale-musturra.

Odoloste-musturra.

Lukainka-mustur bat baino ez eban jan.

Aberastasun guztiak seme nagusiari emon eutsazan eta besteari solo-mustur bat baino ez.

sin punta, moko, erpin, buru

: 3 iz.

currusco, cuscurro.

sin ogi-kuskur/-koskor, kurrusku

: 4 iz.

pedazo, trozo.

Ogi-musturra: Pedazo de pan.

Horri loturiko hiztegi-sarrerak

mustur bat

mustur bat (bizk) mutur bat (bat)

1 zenb. zehazbak.

un poco.

Ogi musturtxo bat ekarri eidazu umearentzat.

sin apur bat, pizka bat (bizk)/pixka bat (bat), pitin bat, altsi bat

musturka

musturka (bizk) muturka (bat)

1 adb.

hocicando, hozando.

sin musurka, induska

2 adb.

mordiendo.

sin haginka

3 adb.

tropezando, a trompicones.

sin estropezuka, ahuspezkadaka

musturra berotu

musturra berotu (bizk) muturra berotu (bat)

1 ad. lok., ad. deutso

partir la cara o romper la cara .

Musturra ondo berotu eutsien kontrako taldeko jarraitzaileek: Los seguidores del equipo contrario le partieron la cara. (bizk)

sin jipoitu, emon-emon egin (bizk)/eman-eman egin (bat)

2 ad. lok., ad. dau

emborrachar.

Domekaro etorten da musturra berotuta etxera: Todos los domingos llega borracho a casa. (bizk)

sin mozkortu, katua hartu

musturra okertu

musturra okertu

1 ad. lok., ad. dau

torcer el morro, poner mala cara.

Jateko daukaguna ikusi dauenean musturra okertu dau: Cuando ha visto lo que tenemos para comer ha torcido el morro. (bizk)

musturra sartu

musturra sartu (bizk) muturra sartu (bat)

1 ad. lok., ad. dau

entrometerse.

Ez da inoren kontuetan musturrik sartu behar: No hay que entrometerse en asuntos ajenos. (bizk)

sin esku hartu

musturrak apurtu

musturrak apurtu (bizk) muturrak apurtu (bat)

1 ad. lok., ad. dau (col.)

partirse la boca, dejarse los dientes, pegársela.

Astiroago ez bazabilz, musturrak apurtuko dozuz: Si no caminas más despacio, te dejarás los dientes. (bizk)

sin musturrekoa hartu (bizk)/muturrekoa hartu (bat), ezpanekoa hartu (bizk)/ezpainekoa hartu (bat), surrekoa hartu (bizk)/sudurrekoa hartu (bat), ahutzekoa hartu, mosuetakoa hartu (bizk)/musuetakoa hartu (bat), arpegikoa hartu (bizk)/aurpegikoa hartu (bat)

musturrak apurtu beharrean

musturrak apurtu beharrean (bizk) muturrak apurtu beharrean (bat)

1 adb. lok. (kolok.)

a todo correr, a toda velocidad, a la carrera.

sin haginak apurtu beharrean, arrapaladan, musturrak hausten (bizk)/muturrak hausten (bat)

musturrak astindu

musturrak astindu

1 ad. lok., ad. dau

poner mala cara.

Ez niri musturrik astindu, gero!: ¡Ojo con ponerme mala cara! (bizk)

musturrak hausi

musturrak hausi (bizk) muturrak hautsi (bat)

1 ad. lok., ad. dau

partir los morros o romper los morros ; partirse los morros o romperse los morros.

Oin be alkarri musturrak hausten ibiliko dira anaia biak: Seguro que ahora también se estarán partiendo los morros los dos hermanos. (bizk)

esr Neu nagusi edo musturrak hausi! : Aquí no manda nadie más que yo.

musturrak hausten

musturrak hausten (bizk) muturrak hausten (bat)

1 adb. lok.

a todo correr, a toda velocidad, a la carrera.

Bere senarra izandakoa ikusi eban barruan, eta musturrak hausten alde egin eban tabernatik: Vio a su exmarido dentro, y se fue del bar a todo correr. (bizk)

sin musturrak apurtu beharrean (bizk)/muturrak apurtu beharrean (bat), haginak apurtu beharrean

musturrekoa hartu

musturrekoa hartu (bizk) muturrekoa hartu (bat)

1 ad. lok., ad. dau

dejarse los dientes, partirse la boca, pegársela.

Espaloiagaz egin eban estropozu eta musturreko galanta hartuta joan zan etxera: Se tropezó con la acera y se dejó los dientes antes de irse a casa. (bizk)