Labayru Hiztegia

Iruzkinak eta proposamenak

gorri Eu: 1 iz., adj.

rojo -ja.

Txartel gorria atera eutsan: Le sacó la tarjeta roja. (bizk)

Piper gorria baino gorriago: Más rojo que el pimiento rojo.

esr Goiz gorri, iluntzean euri edo iturri.

: 2 iz., adj.

vino clarete.

Hiru baltz eta gorri bat: Tres vinos tintos y un clarete. (bizk)

: 3 adj.

vivo -va, descarnado -da, terrible, atroz, cruento -ta; pleno -na.

Urte askoan beharrean egonda, kale gorrian itxi eben.

Horrek gizonorrek egin dau egin beharrekoa, kamino gorrira urten eta lagun guztiei altoa emoten hasi.

Lotsa gorria: Vergüenza atroz.

Negu gorria: Invierno crudo.

Gose gorria: Hambre canina.

Damu gorria: Profundo pesar.

Barau gorria: Ayuno atroz.

Ipar gorria: Viento norte frío.

Ikara gorria: Susto atroz.

Lastima gorria: Lástima terrible.

: 4 adj.

desnudo -da, pelado -da.

Gorri jaio nintzan eta gorri itzuliko naiz lurrera.

Umea gorri dago: El niño está desnudo.

Narrugorrian urten eban kalera.

Aragoi aldean mendiak gorri dagoz.

Basamortu gorrian zelan bizi?

Gorri, esku hutsik hemendik alde egin behar.

sin larrutan, narrutan

: 5 adb.

pelado -da, sin buenas cartas. Ref. a los juegos de naipes.

Gorri nago: Estoy con malas cartas.

: 7 iz. Itsas.

tintura, color de la manjúa, banco de peces.

Izurdeak gorria atera dau.

: 11 iz. Med.

sarampión.

sin elgorri, mingorri, nafarreri gorri, gorrin (bizk)/gorrina (bat), gorriaire, zurrunpi

: 13 iz. (pl.)

barbaridad, atrocidad, crueldad.

Gerrea badator, gorriak ikusi behar dozuez zuek hondino.